بررسی اثر فضای کلاس بر عملکرد تحصیلی و رفتار دانش آموزان

این مقاله به منظور بررسی اثرات فضای کلاس (ابعاد فیزیکی و روان اجتماعی آن) بر عملکرد تحصیلی و رفتار دانش آموزان تدوین شده است. پژوهش های علمی نشان می دهد که مولفه های فیزیکی مانند نور، دما، صوت، رنگ، و چیدمان و نیز ویژگی های روان شناختی-اجتماعی کلاس (جو کلاسی، روابط معلم-شاگرد و مدیریت کلاس) در تسهیل یا ممانعت از یادگیری نقش دارند (Higgins et al., ۲۰۰۵; Moos & Trickett, ۱۹۷۴). مطالعات کمی و مروری نشان می دهند که طراحی مناسب کلاس می تواند تغییرات معنا داری در درصدی از پیشرفت تحصیلی ایجاد کند (Barrett et al., ۲۰۱۵)، و بهبود فضای فیزیکی با کاهش رفتارهای ناسازگار و افزایش انگیزش و تمرکز همراه است (Fathi et al., ۲۰۱۵; Baars et al., ۲۰۲۲). مقاله با مرور مبانی نظری و پیشینه پژوهش فارسی و بین المللی، چارچوب مفهومی و روش شناسی پیشنهادی برای مطالعه رابطه میان ویژگی های فضای کلاس و دو حوزه ی عملکرد تحصیلی و رفتار دانش آموزان ارائه می دهد. در پایان، یافته ها خلاصه شده و توصیه های عملی —از جمله اصلاح نورپردازی، کاهش نویز، توجه به رنگ و انعطاف پذیری چیدمان و تقویت تعاملات مثبت معلم-شاگرد— برای معلمان، مدیران و طراحان فضای آموزشی مطرح می شود. این مقاله راهنمایی هایی برای پژوهش های آتی و سیاست گذاری فضایی مدارس ارائه می کند.

کلیدواژه ها:

: فضای کلاس ، عملکرد تحصیلی ، رفتار دانش آموزان ، طراحی محیط آموزشی ، جو کلاسی