هوش مصنوعی و مسئولیت معلم در برابر خطاهای الگوریتم

با گسترش فزاینده هوش مصنوعی (AI) در عرصه های مختلف، از جمله نظام آموزشی، چالش های نوینی نیز پدیدار گشته اند. این مقاله به بررسی مسئولیت معلم در برابر خطاهای الگوریتمی هوش مصنوعی در محیط های آموزشی می پردازد. هوش مصنوعی پتانسیل بالایی در شخصی سازی یادگیری، ارائه بازخورد فوری و خودکارسازی وظایف معلمان دارد، اما احتمال بروز خطا در عملکرد آن، ناشی از سوگیری داده ها، نقص در طراحی الگوریتم، یا خطاهای برنامه نویسی، همواره وجود دارد. در صورت وقوع چنین خطاهایی که می تواند بر فرآیند آموزش و ارزیابی دانش آموزان تاثیر بگذارد، تعیین مسئولیت امری پیچیده و چندوجهی است.این پژوهش با تفکیک ابعاد مسئولیت پذیری به مسئولیت توسعه دهندگان الگوریتم، نهادهای آموزشی و در نهایت معلم، بر نقش محوری و حیاتی معلم تاکید می کند. معلم نه تنها یک کاربر، بلکه یک ناظر فعال و تصمیم گیرنده نهایی است که مسئولیت نظارت مستمر بر عملکرد سیستم های هوش مصنوعی، مداخله و اصلاح خطاهای احتمالی، و آموزش دانش آموزان در مورد محدودیت های این فناوری را بر عهده دارد. حفظ اخلاق حرفه ای و ارائه بازخورد به توسعه دهندگان نیز از دیگر ابعاد مسئولیت معلم است.برای مواجهه با این چالش ها، راهکارهایی نظیر توسعه سواد هوش مصنوعی در معلمان، تدوین دستورالعمل های شفاف، استانداردسازی ابزارهای AI آموزشی، و طراحی سیستم های شفاف (Explainable AI) پیشنهاد شده است. تاکید بر رویکرد "انسان-در-مدار" برای تضمین اینکه هوش مصنوعی همواره به عنوان دستیاری برای معلم عمل کند و تصمیم نهایی بر عهده انسان باشد، حائز اهمیت است. در نهایت، مقاله نتیجه می گیرد که با اتخاذ رویکردی مسئولانه و آگاهانه، می توان از مزایای هوش مصنوعی در آموزش بهره برد و در عین حال، چالش های ناشی از خطاهای الگوریتمی را مدیریت کرد.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، آموزش و پرورش ، مسئولیت معلم ، خطای الگوریتم ، سواد هوش مصنوعی ، اخلاق هوش مصنوعی ، سیستم های آموزشی تطبیقی ، مسئولیت پذیری ، انسان-در-مدار.