واکاوی تاثیر شبکه های اجتماعی بر هویت تحصیلی و اجتماعی دانش آموزان؛ چالش ها و فرصت ها

شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان یکی از مهم ترین پدیده های فناوری اطلاعات و ارتباطات، نقش قابل توجهی در زندگی دانش آموزان دارند و بر هویت تحصیلی و اجتماعی آنان اثرگذار هستند. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی بر هویت تحصیلی و اجتماعی دانش آموزان و شناسایی فرصت ها و چالش های مرتبط با آن است. این مطالعه از نوع پژوهش مروری تحلیلی بوده و با استفاده از منابع فارسی و لاتین مرتبط، یافته ها از طریق تحلیل کیفی و توصیفی-تحلیلی استخراج شده اند.نتایج تحقیق نشان می دهد که شبکه های اجتماعی نقش دوگانه ای در توسعه هویت دانش آموزان دارند. از یک سو، این فضاها فرصت هایی برای تقویت هویت تحصیلی و اجتماعی، افزایش مهارت های ارتباطی و حرفه ای، ارتقای انگیزه و مشارکت تحصیلی، و توسعه مهارت های تفکر انتقادی و خلاقیت فراهم می کنند. مشارکت در گروه های آموزشی و علمی آنلاین، تعامل با همسالان و معلمان و دسترسی به منابع متنوع آموزشی از مهم ترین عوامل موثر در ایجاد هویت مثبت و خودباورانه دانش آموزان هستند.از سوی دیگر، استفاده نادرست یا بیش ازحد از شبکه های اجتماعی می تواند پیامدهای منفی از جمله کاهش تعاملات حضوری، انزوای اجتماعی، افت انگیزه و عملکرد تحصیلی، مواجهه با محتوای نامناسب و شکل گیری هویت های ناسازگار ایجاد کند. بنابراین، مدیریت هدفمند، آموزش دیجیتال، نظارت هوشمندانه والدین و هدایت فعالیت های آموزشی توسط معلمان، کلید بهره برداری مثبت از این فضاها محسوب می شوند.با توجه به یافته ها، استفاده بهینه از شبکه های اجتماعی نیازمند طراحی برنامه های آموزشی و تربیتی هدفمند، توسعه محیط های تعاملی و ایجاد سیاست های مدرسه محور برای مدیریت فعالیت های مجازی دانش آموزان است. پژوهش حاضر بر اهمیت بهره برداری آگاهانه از شبکه های اجتماعی برای تقویت هویت تحصیلی و اجتماعی و کاهش تهدیدهای مرتبط تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

شبکه های اجتماعی ، هویت تحصیلی ، هویت اجتماعی ، فرصت ها ، چالش ها ، دانش آموزان ، مهارت های ارتباطی ، انگیزه تحصیلی