ایمنی کارکنان خدمات شهری: تحلیل ریسک و راهکارهای پیشگیرانه

کارکنان خدمات شهری، شامل نیروهای جمع آوری زباله، کارگران فضای سبز، آتش نشانان و نیروهای تعمیرات برق شهری، یکی از حیاتی ترین گروه های شغلی در ساختار خدمات عمومی شهرها محسوب می شوند. این نیروها با وجود نقشی که در حفظ سلامت و رفاه جامعه ایفا می کنند، در معرض مجموعه ای از خطرات شغلی قرار دارند که ماهیت فعالیت آنان را بسیار پرچالش کرده است. شرایط کاری خاص این گروه باعث می شود احتمال مواجهه با عوامل زیان آور فیزیکی مانند سقوط از ارتفاع، برق گرفتگی و تصادفات، عوامل شیمیایی و بیولوژیکی همچون تماس با زباله های عفونی یا آفت کش ها، عوامل ارگونومیک مانند حمل بارهای سنگین و حرکات تکراری، و همچنین فشارهای روانی ناشی از شرایط دشوار کاری و مواجهه با حوادث ناگوار به طور چشمگیری افزایش یابد. بر اساس گزارش سازمان جهانی کار، سالانه بیش از 2.7 میلیون نفر در جهان بر اثر حوادث و بیماری های شغلی جان خود را از دست می دهند و سهم قابل توجهی از این آمار به کارکنان بخش خدمات عمومی، از جمله خدمات شهری، اختصاص دارد (ILO, 2021). این واقعیت نشان دهنده ضرورت توجه فوری و نظام مند به ایمنی و سلامت شغلی این قشر است. در ایران نیز شواهد نشان می دهد که بسیاری از کارکنان خدمات شهری فاقد آموزش های کافی در حوزه ایمنی هستند و تجهیزات حفاظت فردی به میزان لازم در اختیار آنان قرار نمی گیرد. این وضعیت علاوه بر تهدید مستقیم سلامت شاغلان، منجر به کاهش بهره وری سازمانی، افزایش هزینه های درمانی و افت کیفیت خدمات شهری می شود. پژوهش حاضر با هدف تحلیل ریسک های شغلی و ارائه راهکارهای پیشگیرانه برای کاهش حوادث و ارتقای بهره وری در میان کارکنان خدمات شهری تدوین شده است. رویکرد پژوهش مبتنی بر بررسی مطالعات داخلی و بین المللی و تحلیل تطبیقی وضعیت ایران و کشورهای توسعه یافته است. یافته ها نشان می دهد که آموزش های مستمر و تخصصی، استفاده اجباری و موثر از تجهیزات حفاظت فردی، ایجاد سیستم های نظارتی سازمان یافته و بهره گیری از فناوری های نوین نظیر سامانه های پایش هوشمند می تواند به شکل معناداری در کاهش ریسک ها و ارتقای ایمنی این گروه موثر واقع شود. در مجموع، نتایج تحقیق تاکید می کنند که مدیریت ایمنی کارکنان خدمات شهری نه تنها به عنوان یک ضرورت سازمانی بلکه به عنوان عاملی تعیین کننده در ارتقای کیفیت خدمات شهری و رضایت شهروندان باید مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

ایمنی شغلی ، خدمات شهری ، تحلیل ریسک ، کارکنان جمع آوری زباله