سرمایه روان شناختی در سازمان ها: مفهوم، مولفه ها و اهمیت راهبردی

در دنیای رقابتی و پرشتاب امروز، سازمان ها با چالش هایی همچون نوسانات اقتصادی، تغییرات فناورانه، فشارهای محیطی و پیچیدگی نیروی کار مواجه اند. در چنین بستری، سرمایه روان شناختی به عنوان یکی از برجسته ترین سرمایه های نامشهود، نقش بی بدیلی در پایداری و توسعه سازمانی دارد. سرمایه روان شناختی با چهار مولفه بنیادین امید (Hope)، خوش بینی (Optimism)، تاب آوری (Resilience) و خودکارآمدی (Self-efficacy) تعریف می شود که هر یک به تنهایی و به صورت ترکیبی، قابلیت ارتقاء عملکرد فردی و جمعی، افزایش انگیزش، تقویت تعهد سازمانی و ارتقای سلامت روان کارکنان را فراهم می سازد (Luthans et al., 2007). پژوهش ها و شواهد جهانی و داخلی حاکی از آن است که سازمان هایی با سطح بالای سرمایه روان شناختی، نه تنها در تحقق اهداف راهبردی خود موفق تر هستند، بلکه در مواجهه با بحران ها و تغییرات ناگهانی، از انعطاف پذیری، نوآوری و پویایی بیشتری برخوردارند. این مقاله با هدف تبیین مفهوم سرمایه روان شناختی، واکاوی مولفه های کلیدی و بررسی راهبردهای تقویت آن در سازمان ها، مروری تطبیقی بر نتایج پژوهش های بین المللی و ایرانی ارائه داده و اهمیت توسعه این سرمایه را برای ارتقای کیفیت زندگی کاری، بهبود فرهنگ سازمانی، افزایش بهره وری و پایداری سازمانی برجسته می کند. یافته های مقاله نشان می دهد که ارتقاء سرمایه روان شناختی، نه تنها سلامت روان و رفاه کارکنان را تضمین می کند، بلکه می تواند مزیت رقابتی پایدار و تاب آوری سازمان را در دنیای پرتلاطم امروز به همراه آورد.

کلیدواژه ها:

سرمایه روان شناختی ، امید ، خوش بینی ، تاب آوری ، خودکارآمدی ، سلامت روانی