هوش مصنوعی و عدالت: چالش های حقوقی و جرم شناختی در پیشگیری و مجازات

هوش مصنوعی (AI) به عنوان یکی از برجسته ترین فناوری های نوین نظام عدالت کیفری را متحول کرده است. این فناوری با ارائه ابزارهایی برای پیش بینی، جرم تحلیل داده های کلان و اتوماسیون فرآیندها، قضایی فرصت هایی برای پیشگیری و مجازات موثر جرائم فراهم کرده است. با این حال چالش هایی مانند مسئولیت کیفری سیستم های خودکار، نقض حریم خصوصی، و سوگیری های الگوریتمی جرم شناسی و حقوق نوین را با مسائل پیچیده ای مواجه کرده اند. این مقاله با رویکردی میان رشته ای به بررسی: تاثیر هوش مصنوعی بر جرم شناسی و حقوق، کیفری تحلیل انگیزه های جرائم مبتنی بر AI مانند جعل دیجیتال یا Deepfake و شناسایی خلاهای حقوقی در تنظیم این جرائم می پردازد. در ایران قانون جرائم رایانه ای (۱۳۸۸) چارچوبی اولیه ارائه کرده، اما با فناوری های پیشرفته هوش مصنوعی همگام نیست. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانه ای، چالش هایی مانند تعیین مسئولیت در جرائم، AI تعارض حریم خصوصی و امنیت و نیاز به قوانین به روز را بررسی می کند. راهکارهایی مانند تدوین چارچوب های حقوقی، خاص آموزش تخصصی قضات و تقویت همکاری بین المللی پیشنهاد می شود. هدف این مطالعه، ارائه راهکارهایی برای هماهنگی بین جرم شناسی و حقوق نوین به منظور بهره برداری از پتانسیل های هوش مصنوعی در عدالت کیفری و کاهش چالش های آن است.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، عدالت کیفری ، جرم شناسی ، حقوق نوین ، جرائم سایبری ، پیشگیری از جرم ، مسئولیت کیفری