استفاده از تکنیک های شناختی-رفتاری در مشاوره تحصیلی

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر تکنیک های شناختی-رفتاری (CBT) بر بهبود وضعیت روانی-آموزشی دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر تهران انجام شده است. CBT به عنوان رویکردی کوتاه مدت، ساختارمند، و مبتنی بر شواهد، در مداخلات آموزشی و درمانی برای کاهش اضطراب، به ویژه اضطراب امتحان، به کار می رود. مطالعه حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر تهران تشکیل دادند که از میان آنها ۴۰ نفر (۲۰ نفر گروه آزمایش و ۲۰ نفر گروه کنترل) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه های موردنظر جای گذاری شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های استاندارد شده اضطراب امتحان (Spielberger et al., ۱۹۸۳)، سبک های مقابله ای (Endler & Parker, ۱۹۹۰) و انگیزش تحصیلی (Vallerand, ۱۹۹۳) بود. مداخله CBT به مدت ۱۰ جلسه ۶۰ دقیقه ای روی گروه آزمایش اجرا شده و گروه کنترل تنها آموزش معمول را دریافت کرد. یافته های مطالعه نشان داد CBT باعث کاهش معنادار اضطراب امتحان، بهبود سبک های مقابله ای کارآمد، و افزایش قابل توجه انگیزش تحصیلی شده است (p<۰.۰۱). همچنین نتایج مرحله پیگیری یک ماهه حاکی از ماندگاری اثر مداخله CBT بر مولفه های اندازه گیری شده بود. این مطالعه ضمن تایید کارایی CBT در محیط های آموزشی، بر اهمیت به کارگیری آن به عنوان رویکردی موثر در برنامه های مشاوره تحصیلی مدارس تاکید می کند. یافته های به دست آمده می تواند به مشاوران، روان شناسان آموزشی، و برنامه ریزان آموزشی در ارتقاء بهداشت روان دانش آموزان و بهینه سازی عملکرد تحصیلی آنها کمک کند.

کلیدواژه ها:

مشاوره تحصیلی ، درمان شناختی-رفتاری ، اضطراب امتحان ، انگیزش تحصیلی ، سبک های مقابله