وسواس پری ناتال (مرور منابع)

وسواس پری ناتال یکی از اختلالات شایع روانی در دوران بارداری و پس از زایمان است که با وجود افکار وسواسی و رفتارهای اجباری مشخص می شود و می تواند سلامت روان مادر و رشد کودک را تحت تاثیر قرار دهد. شیوع این اختلال در این دوره حساس به دلیل تغییرات هورمونی، فیزیولوژیکی و روانی افزایش می یابد و علائم آن ممکن است از پیش از بارداری آغاز شده یا برای اولین بار در این دوره بروز کند. مطالعات متعدد نشان داده اند که وسواس پری ناتال با افزایش میزان افسردگی، اضطراب و استرس همراه بوده و تاثیرات منفی قابل توجهی بر عملکرد مادری، کیفیت مراقبت از نوزاد و ارتباط مادر و کودک دارد. از نظر نوروبیولوژیکی، تغییرات هورمونی و فعالیت ناهماهنگ مسیرهای سروتونرژیک و دوپامینرژیک در مغز نقش مهمی در بروز این اختلال دارند. همچنین، از دیدگاه شناختی-رفتاری، تفسیرهای غیرمنطقی و واکنش های اجتنابی موجب تداوم و تشدید علائم می شوند. مداخلات درمانی شامل درمان های دارویی و روان درمانی شناختی-رفتاری، با تمرکز بر شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری نامناسب، می توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی مادران کمک کنند. اهمیت شناسایی به موقع و مداخلات تخصصی در پیشگیری از پیامدهای منفی برای مادر و نوزاد بسیار حیاتی است. مرور منابع علمی اخیر بر ضرورت توجه ویژه به سلامت روان در دوران پری ناتال و توسعه برنامه های حمایت روانی جامع تاکید دارد. مطالعات سیستماتیک و متاآنالیزهای اخیر گزارش کرده اند که شیوع وسواس پری ناتال در زنان باردار بین ۲ تا ۱۷ درصد متغیر است که این میزان در دوره پس از زایمان نیز قابل توجه باقی می ماند. علاوه بر شدت علائم، وسواس پری ناتال ارتباط نزدیکی با اختلالات همزمانی مانند افسردگی پس از زایمان و اضطراب دارد که این ترکیب می تواند اثرات سوء بیشتری بر عملکرد روانی و رفتاری مادر داشته باشد. درمان وسواس پری ناتال نیازمند رویکردهای چندجانبه است. درمان های روان درمانی مانند شناختی-رفتاری (CBT) با تمرکز بر شناسایی و اصلاح افکار مخرب و آموزش مهارت های مقابله ای، اثربخشی بالایی دارند. دارودرمانی، به ویژه با داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRIs)، نیز در موارد شدید توصیه می شود، البته با در نظر گرفتن خطرات و مزایای مرتبط با مصرف دارو در دوران بارداری و شیردهی. اهمیت تشخیص به موقع و مداخلات تخصصی به منظور کاهش پیامدهای منفی برای مادر و نوزاد، حفظ سلامت روانی و بهبود عملکرد مادری به طور گسترده در ادبیات علمی مورد تاکید قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

وسواسی ، پری ناتال ، زنان