طراحی الگوی مدیریت پایدار فضای سبز در شهر کهریزک با استفاده از شاخصهای اکولوژیک شهری

امروزه، افزایش شهرنشینی و گسترش فعالیتهای صنعتی در شهرها باعث بروز مشکلات زیست محیطی متعددی شده است که از جمله مهمترین آنها می توان به کاهش کیفیت هوا، کاهش سرانه فضای سبز و کاهش تنوع زیستی اشاره کرد. این مسائل سلامت جسمی و روانی شهروندان را تحت تاثیر قرار داده و به طور مستقیم کیفیت زندگی شهری را کاهش می دهد. شهر کهریزک به عنوان یکی از شهرهای رو به رشد در حاشیه کلان شهر تهران با چالش های مشابهی مواجه است که مدیریت پایدار فضای سبز می تواند نقش کلیدی در کاهش این مشکلات ایفا کند. هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی مدیریت پایدار فضای سبز در شهر کهریزک با استفاده از شاخص های اکولوژیک شهری است که این شاخص ها شامل سرانه فضای سبز، کیفیت هوا (AQI)، غلظت ذرات معلق PM۲.۵، تنوع زیستی و مصرف منابع آب می باشند. در این پژوهش با بهره گیری از داده های رسمی شهرداری، گزارش های زیست محیطی، پایش های میدانی و تحلیل های آماری وضعیت موجود فضای سبز شهر بررسی و روند تغییرات آن در سال های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که افزایش قابل توجه سرانه فضای سبز، موجب کاهش محسوس در شاخص کیفیت هوا و بهبود شرایط زیست محیطی شده است. همچنین، افزایش تنوع گونه های گیاهی و جانوری در فضاهای سبز به افزایش پایداری اکولوژیکی کمک کرده است. در این پژوهش با بهره گیری از مدل سازی مدیریت و تحلیل، چند معیاره الگویی جامع برای مدیریت پایدار فضای سبز ارائه شده که علاوه بر جنبه های زیست محیطی، جنبه های اجتماعی و اقتصادی را نیز مد نظر قرار داده است. این الگو به مدیران شهری و برنامه ریزان می کند تا تصمیم گیری های مبتنی بر شواهد و داده های علمی را در زمینه توسعه و نگهداری فضای سبز اعمال کنند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که پیاده سازی الگوی مدیریت پایدار فضای سبز می تواند به کاهش آلودگی هوا، افزایش سلامت عمومی، کاهش اضطراب و استرس شهروندان و افزایش تعاملات اجتماعی کمک کند. همچنین، استفاده از فناوری های نوین مانند GIS و سیستم های اطلاعات مکانی برای مدیریت و پایش مستمر فضای سبز، نقش موثری در موفقیت این الگو ایفا می کند. در نهایت، پژوهش پیشنهاد می کند که سیاست گذاران شهری توجه ویژه ای به توسعه کمک شهریزک داشته و منابع مالی و انسانی لازم را برای اجرای برنامه های بلندمدت مدیریت فضای سبز اختصاص دهند تا ضمن حفظ سرمایه های طبیعی شرایط زندگی سالمتر و پایدارتر برای شهروندان فراهم شود.

کلیدواژه ها:

مدیریت پایدار فضای سبز شهری ، شاخصهای اکولوژیک ، کهریزک ، کیفیت هوا ، تنوع زیستی