(نقش داستان های مثنوی در پرورش تفکر انتقادی و خلاقیت میان دانش آموزان)

داستان های مثنوی معنوی مولانا، به سبب غنای مفهومی، ساختار تمثیلی و لایه های عمیق معنایی، به عنوان یکی از کارآمدترین ابزارهای تربیتی و آموزشی در مدارس شناخته می شوند. این پژوهش با تکیه بر تحلیل منابع نظری و تجربی داخلی، به بررسی نقش این داستان ها در پرورش تفکر انتقادی و خلاقیت میان دانش آموزان می پردازد. یافته ها نشان می دهد که استفاده هدفمند از داستان های مثنوی در فرآیند یاددهی–یادگیری، از طریق ایجاد موقعیت های چندلایه برای تحلیل، پرسشگری و مقایسه دیدگاه ها، منجر به ارتقای مهارت های تفکر انتقادی نظیر استدلال، ارزیابی و شناخت مفروضات می شود. همچنین، نمادپردازی، تصویرسازی و روایت های غیرخطی موجود در این آثار، بستری برای برانگیختن تخیل، خلاقیت و تفکر واگرا در دانش آموزان فراهم می آورد. بررسی مطالعات عملی نشان داده است که تلفیق آموزش داستانی با روش های فعال یادگیری، مانند بحث گروهی و بازآفرینی خلاق متن، تاثیری معنادار در افزایش توانمندی های فکری و خلاقانه دارد. بهره گیری از چنین رویکردی، نه تنها موجب تعمیق یادگیری مفاهیم اخلاقی و فلسفی می شود، بلکه به شکل گیری نگرش انتقادی و نوآورانه نسبت به مسائل روز کمک می کند. بر این اساس، پیشنهاد می شود در برنامه ریزی های آموزشی، از ظرفیت داستان های مثنوی به صورت نظام مند بهره گرفته شود تا نسل جوان با مهارت های ترکیبی تحلیل و آفرینش آشنا شود، مهارت هایی که در دنیای پیچیده معاصر جایگاهی کلیدی دارند.

کلیدواژه ها:

مثنوی معنوی ، تفکر انتقادی ، خلاقیت ، آموزش داستانی ، پرورش ذهن دانش آموزان