تحلیل جامع نسبت مساحت پنجره به مساحت دیوار در اقلیم های مختلف ایران: با رویکرد بهینه سازی مصرف انرژی و نور طبیعی

طراحی معماری، به ویژه در کشورهایی با تنوع اقلیمی گسترده مانند ایران، نیازمند بررسی دقیق ارتباط میان عناصر طراحی و شرایط محیطی است (رحمانی و آقاربیع، ۱۴۰۰). یکی از مولفه های کلیدی در بهینه سازی عملکرد ساختمان ها، نسبت مساحت پنجره به مساحت دیوار (Window to Wall Ratio - WWR) است که تاثیر قابل توجهی بر تامین نور طبیعی، تهویه، آسایش حرارتی و مصرف انرژی دارد (جهانشاهی جواران و همکاران، ۱۴۰۲). این نسبت به عنوان معیاری برای طراحی پایدار، نقشی اساسی در افزایش بهره وری انرژی و کاهش اثرات زیست محیطی ساختمان ها ایفا می کند (رحمانی و آقاربیع، ۱۴۰۰). ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، دارای اقلیم های متنوعی از جمله گرم و خشک، سرد و کوهستانی، معتدل و مرطوب و گرم و مرطوب است. این تنوع اقلیمی منجر به ایجاد نیازهای متفاوت در طراحی ساختمان ها شده است (جهانشاهی جواران و همکاران، ۱۴۰۲). در مناطق گرم و خشک، طراحی پنجره ها به گونه ای که از تابش مستقیم آفتاب جلوگیری کند و در عین حال تهویه طبیعی مناسبی فراهم سازد، اهمیت زیادی دارد. در مقابل، در مناطق سرد و کوهستانی، به حداقل رساندن اتلاف حرارت از طریق کاهش مساحت پنجره ها و استفاده از شیشه های چندجداره ضروری است (بررسی تاثیر ابعاد پنجره، ۱۴۰۱). در این پژوهش، به بررسی جامع نسبت WWR در شهرهای مختلف ایران و ارتباط آن با ویژگی های اقلیمی هر منطقه پرداخته شده است. برای دستیابی به این هدف، داده های اقلیمی و معماری مرتبط جمع آوری و تحلیل شده و الگوهای موثر در طراحی پنجره ها شناسایی گردیده است (رحمانی و آقاربیع، ۱۴۰۰). همچنین، اثرات این نسبت بر مصرف انرژی، نورگیری طبیعی، تهویه و آسایش حرارتی ساکنان بررسی شده است (جهانشاهی جواران و همکاران، ۱۴۰۲). نتایج این پژوهش نشان می دهد که تطابق طراحی پنجره ها با شرایط اقلیمی هر منطقه می تواند منجر به بهینه سازی عملکرد حرارتی ساختمان، کاهش نیاز به سیستم های گرمایشی و سرمایشی و در نهایت کاهش هزینه های انرژی شود (بررسی تاثیر ابعاد پنجره، ۱۴۰۱). همچنین، نسبت WWR به طور مستقیم با جنبه های زیبایی شناسی معماری و رضایت مندی کاربران مرتبط است (جهانشاهی جواران و همکاران، ۱۴۰۲). نتایج به دست آمده از این پژوهش زمینه ساز توسعه استانداردهای بومی طراحی پایدار در کشور خواهد بود و گامی مهم در راستای ارتقای معماری پایدار و بهبود کیفیت زندگی شهری در ایران محسوب می شود و می تواند به عنوان مرجعی علمی برای مطالعات آینده در این حوزه مورد استفاده قرار گیرد (رحمانی و آقاربیع، ۱۴۰۰).

کلیدواژه ها:

نسبت مساحت پنجره به دیوار ، مصرف انرژی ، بهره وری انرژی ، بازشوهای بهینه ، صرفه جویی انرژی ، WWR