بررسی و تحلیل کنش سیاسی متقابل دولت های ایران و ترکیه با کردها در دوران معاصر

مسئله کردها از ماندگارترین و چندبعدی ترین چالش های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه به شمار می آید که تاثیر عمیقی بر سیاست های داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه داشته است. این پژوهش با هدف تحلیل تطبیقی راهبردهای سیاسی این دو کشور در قبال جمعیت کرد خود در دوران معاصر انجام شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و از تحلیل محتوای اسناد و منابع معتبر برای بررسی کارآمدی بلندمدت سیاست های قومی در حفظ انسجام ملی، ثبات و کارآمدی حکمرانی استفاده شده است.یافته ها نشان می دهد که ترکیه به طور تاریخی سیاست همگون سازی فرهنگی را در پیش گرفته و در تلاش بوده است تا هویتی یکنواخت با محوریت قومیت ترک ایجاد کند. این راهبرد با انکار نظام مند زبان، فرهنگ و امکان بیان سیاسی برای کردها همراه بوده و منجر به تنش، درگیری مسلحانه و تعمیق شکاف های قومی در مناطق کردنشین شده است. حتی اصلاحات دوره ای نیز اغلب با سرکوب مجدد همراه بوده و مشروعیت خود را از دست داده اند.در مقابل، رویکرد ایران، اگرچه با محدودیت های اقتصادی و سیاسی همراه است، نسبتا فراگیرتر بوده است. هویت کردی به طور رسمی انکار نشده و پیوندهای تاریخی و فرهنگی میان کردها و دیگر اقوام ایرانی در سیاست های فرهنگی ایران تا حدی به رسمیت شناخته شده است. این امر از شدت واگرایی قومی کاسته و مانع از بروز جدی گرایش های تجزیه طلبانه شده است.نتیجه گیری پژوهش تاکید دارد که سیاست های مبتنی بر شمول، مشارکت و به رسمیت شناختن فرهنگی، بیش از سیاست های طردگرایانه در حفظ ثبات و انسجام اجتماعی موثرند. نگاه به تنوع قومی به عنوان سرمایه اجتماعی، لازمه حکمرانی پایدار در جوامع چندقومیتی است.

کلیدواژه ها:

کرد ، ایران ، ترکیه