واکاوی موانع داخلی موثر بر تکمیل مسیرهای ترانزیتی بین المللی شمال-جنوب و شرق به غرب/ جاده ابریشم جدید (نگاهی از منظر روابط بین الملل به مساله کریدورها)

موقعیت ترانزیتی ایران با توجه به جایگاه ژئو پلیتیکی اش یکی از بهترین بسترها برای عبور کالاهای بین المللی است. در سال های اخیر به دلایل مختلف خارجی و بالاخص داخلی، نقش ترانزیت و حمل ونقل بین الملل در ایران کمرنگ و حتی از اولویت های منافع ملی کنار رفته است. از میان برداشته شدن موانع داخلی که در این تحقیق مورد واکاوی و بررسی قرار گرفته است، نقش بسزایی در ارتقای ترانزیت خارجی، رونق اقتصادی و رفاه اجتماعی دارد. بر همین اساس، این پژوهش به دنبال شناسایی و تحلیل موانع داخلی است که بر سر راه رونق و یا راه اندازی دو کریدور بین المللی شمال-جنوب و شرق-غرب[۱] است. برای انجام این پژوهش از منظر «روابط بین الملل»، از روش کتابخانه ای و نیز تئوری داده بنیاد (مصاحبه نیمه ساختاریافته) استفاده شده است؛ همچنین از نظرات متخصصین وزارت راه و شهرسازی، راه آهن جمهوری اسلامی ایران، اساتید و کارشناسان روابط بین الملل در دانشگاه های تهران و علامه طباطبائی و اندیشکده حمل ونقل ایران به صورت مبسوط استفاده شده و مصاحبه هایی بالغ بر ۶۰ ساعت ثبت و مکتوب شده است. در این مطلب به روش گرندد تئوری در سه مرحله یادداشت‎های حاصل از مصاحبه ها را به صورت اولیه، ثانویه و محوری کدگذاری کرده ایم و در پایان توانستیم به یک نظریه مشخص که نتیجه سه مرحله کدگذاری و تحلیل داده ها است، برسیم؛ این عملکرد به بیان نتایج و دستیابی به توصیه های سیاستی مقتضی که پس از تحلیل داده ها کسب شد کمک شایانی نمود. مسیر ایرانی کریدور شرق-غرب از مرزهای شمال شرقی ایران به مرزهای خروجی غربی و شمال غربی و بالعکس است. این مسیر برای افزایش ترافیک بار از چین به ترکیه و کشورهای اروپایی و همچنین در جهت معکوس خدمت می کند.

کلیدواژه ها:

کریدور شمال جنوب ، ایران ، کریدور شرق غرب ، ترانزیت ، ژئو پلیتیک