بررسی نقش اصل علیت در شکل گیری جهان بینی فلسفی

اصل علیت، به عنوان یکی از بنیادی ترین مفاهیم فلسفی، نقشی اساسی در شکل گیری و تکوین جهان بینی های فلسفی ایفا کرده است. این اصل، که بر رابطه ضروری میان علت و معلول تاکید دارد، بنیان های متافیزیکی، معرفت شناختی و هستی شناختی بسیاری از نظام های فکری را تشکیل می دهد. این پژوهش به تحلیل جامع نقش اصل علیت در شکل گیری جهان بینی های فلسفی می پردازد. این اصل، فراتر از یک گزاره صرفا منطقی، به عنوان یک قاعده محوری برای فهم واقعیت، تبیین پدیده ها و استدلال های فلسفی در نظر گرفته می شود. این پژوهش بر این مبنا استوار است که فهم متفاوت از اصل علیت، به پیدایش جهان بینی های مختلفی همچون جبرگرایی، اختیارگرایی، و جهان بینی های مبتنی بر تصادف منجر شده است. مبانی نظری این پژوهش بر دیدگاه های ارسطو، ابن سینا، هیوم و کانت در مورد علیت استوار است. یافته ها حاکی از آن است که پذیرش یا رد اصل علیت، به طور موثری به شکل گیری دیدگاه های متفاوت در مورد وجود خدا، رابطه انسان و جهان، و ماهیت شناخت منجر شده است. چالش های موجود، مانند نقد هیوم بر اصل علیت، و مفاهیم نوین در فیزیک کوانتوم، مورد بررسی قرار می گیرد. در نهایت، این پژوهش نشان می دهد که اصل علیت، یک مفهوم پویا و کلیدی برای درک و تحلیل تاریخ فلسفه است.

کلیدواژه ها:

اصل علیت ، جهان بینی فلسفی ، متافیزیک ، معرفت شناسی ، جبرگرایی ، اختیار.