کاشیکاری و خوشنویسی حرم امام رضا (ع)

کاشی کاری حرم امام رضا(ع) بیشک هنری فاخر و عظیم در این سرزمین است. یکی از خصوصیات و جلوه های این بنای مقدس و ارزشمند، کاشی های ازاره با ساختار هشت ضلعی و هشتپر است. به کارگیری نقوش و نشانه های تصویری بامعنا و مفاهیم، حایز اهمیت و درخور تفسیر است. تلفیق نقوش و نشانه های شمایلی و منادین در کاشی های حرم مقدس به نحوی است که در نگاه اول منیتوان میان آن ها متایز قایل شد، اما با مطالعه و بررسی نشانه های تصویری و جزییات آن در این کاشی ها، میتوان معنای آنها را دریافت. هدف از این مقاله، مطالعه و تحلیل نشانه های تصویری موجود در کاشی ها، پی بردن به رمزها و معناهای آن و ارتباط میان آنها با استفاده از روش نشانه شناسی پیرس است. به کارگیری یک الگوی نشانه شناختی در این تحقیق میتواند روشی بدیع در واکاوی و یافتن ارتباط بین نشانه های تصویری و مورد تاویلی آنها باشد. بنابر یافته های تحقیق، نشانه های تصویری در کاشیها شامل انواع شکل های هشت پر، نگارههای اسلیمی و ختایی، بته جقه و رسو و همینطور ساختار شکلی متنوع با معنای منادین است. این نشانه ها بدین لحاظ اهمیت دارد که با وجود شباهت و تکرار فرمها در عنارص تصویری کاشیها، دارای مفاهیم سمبلیک بسیار و ارتباط میان دال و مدلول ها است.

کلیدواژه ها:

کاشی ، کاشی های ازاره ، نشانهشناسی ، نشانه های تصویری