آموزش اخلاقی هوش مصنوعی برای معلمان: یادگیری به مسئولانه برای فناوری

تحولات فناورانه در دهه های اخیر به ویژه در حوزه هوش مصنوعی، نظام های آموزشی را با فرصت ها و تهدیدهای جدیدی روبه رو ساخته است. بهره گیری از ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی در فرایند یاددهی–یادگیری، امکان شخصی سازی آموزش، تسهیل ارزشیابی و افزایش کیفیت یادگیری را فراهم می آورد، اما در عین حال نگرانی های جدی در زمینه اخلاقی همچون حریم خصوصی، سوگیری الگوریتمی، تبعیض آموزشی و تضعیف نقش انسانی معلم را به همراه دارد. در این میان، معلمان به عنوان مهم ترین عاملان انسانی در عرصه تعلیم و تربیت، نقشی کلیدی در آموزش و پرورش نسل آینده برای استفاده مسئولانه و اخلاقی از فناوری های نوین دارند.این مقاله با هدف بررسی «آموزش اخلاقی هوش مصنوعی برای معلمان» تدوین شده و تلاش دارد تا ضمن تبیین مبانی نظری اخلاق در هوش مصنوعی، چالش های اصلی اخلاقی در بستر آموزش را تحلیل نماید. همچنین، نقش محوری معلمان در هدایت یادگیرندگان به سمت استفاده مسئولانه از فناوری و شیوه های عملی و قابل اجرا برای تدریس مباحث اخلاقی مرتبط با هوش مصنوعی تشریح خواهد شد. بدین منظور، مقاله با مرور پژوهش های فارسی و بین المللی، و ارائه نمونه های عملی از سناریوهای آموزشی، چارچوبی کاربردی برای آموزش اخلاقی هوش مصنوعی پیشنهاد می کند.نتایج بررسی ها نشان می دهد که آموزش اخلاقی هوش مصنوعی نیازمند رویکردی میان رشته ای است که ضمن توجه به ابعاد حقوقی، اجتماعی و فرهنگی، معلمان را به مهارت های انتقادی و بینشی عمیق در زمینه پیامدهای اخلاقی فناوری مجهز سازد. این مقاله در نهایت با ارائه توصیه های آینده پژوهانه، بر ضرورت توسعه محتوای آموزشی بومی، برگزاری کارگاه های توانمندسازی معلمان و ایجاد چارچوب های سیاست گذاری آموزشی برای ارتقای سواد اخلاقی فناوری در مدارس ایران تاکید می کند.