ترس از پیشرفت بیماری در بیماران سرطانی: مروری بر نقش طرح واره های هیجانی و شخصیت

ترس از پیشرفت بیماری (FoP) یکی از شایع ترین و در عین حال نادیده گرفته شده ترین دغدغه های روان شناختی در بیماران سرطانی است. این ترس می تواند مستقل از مرحله بیماری یا نتایج درمانی در هر مرحله ای از روند بیماری بروز یابد و به طور عمیق بر کیفیت زندگی، مشارکت در درمان و سلامت روان بیمار اثر بگذارد. درک بهتر این پدیده، نیازمند توجه به ریشه های عمیق تری از جمله ساختارهای شخصیت و طرح واره های هیجانی است. مقاله حاضر، به صورت مروری، به بررسی پژوهش های داخلی و خارجی پیرامون نقش ویژگی های شخصیتی با تاکید بر مدل پنج عاملی و مدل آیزنک و طرح واره های هیجانی ناسازگار اولیه در پیش بینی و تشدید ترس از پیشرفت بیماری پرداخته است. یافته های حاصل از مرور پژوهش ها نشان می دهد که ابعاد شخصیتی مانند روان رنجوری، خویی درون گرایی و فقدان وجدان، گرایش با سطح بالاتری از FoP مرتبط هستند. همچنین طرح واره هایی مانند آسیب پذیری نسبت به ضرر، بی کفایتی، رهاشدگی و اطاعت افراطی، زمینه ساز تجربه ی مزمن تر این ترس می شوند. نکته مهم این است که تعامل بین این دو سازه، پیش بینی دقیق تری از شدت و پایداری FoP در بیماران فراهم می آورد. در پایان پیشنهادهایی برای غربالگری روان شناختی، مداخلات طرح واره محور متناسب با شخصیت و مسیرهای پژوهشی آینده ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

ترس از پیشرفت بیماری ، طرح واره های هیجانی ، ویژگی های شخصیتی ، سرطان ، روان شناسی ، سلامت