نقش رهبری توزیعی تحول گرای مدیران مدارس در ارتقای تاب آوری آموزشی و سازمانی مدارس در شرایط بحران

این پژوهش به واکاوی نقش ترکیبی رهبری توزیعی و تحول گرا مدیران مدارس در ارتقای تاب آوری آموزشی و سازمانی مدارس در شرایط بحران (با تکیه بر تجارب دوران پاندمی کووید-۱۹ و دیگر بحران های سازمانی) می پردازد. چارچوب نظری مطالعه بر تلفیق دیدگاه های «رهبری توزیعی» (Spillane, ۲۰۰۶) و رهبری تحول گرا در مدارس (Leithwood & Jantzi, ۲۰۰۵) و مفهوم تاب آوری سازمانی در نظام های آموزشی است. مرور ادبیات نشان می دهد که توزیع مسئولیت های رهبری، ایجاد ظرفیت های جمعی و الهام بخشی تحول گرایانه می تواند تاب آوری سازمانی را از طریق تقویت همبستگی، یادگیری سازمانی و شبکه های پشتیبانی ارتقا بخشد (McLeod et al., ۲۰۲۱; Schechter et al., ۲۰۲۲). علاوه بر مطالعات بین المللی، پژوهش های ایرانی نیز نقش رهبری توزیعی و مولفه های تاب آوری در مدارس را تایید کرده اند (اسماعیلی و همکاران، ۲۰۲۴; عزیزی، ۲۰۱۷). در این مقاله ضمن تشریح الگوی مفهومی، مرور پیشینه و استنتاج سازوکارهای تاثیر، پیشنهاداتی کاربردی برای مدیران، معلمان و سیاست گذاران آموزشی ارائه شده است: تقویت ساختارهای مشارکتی، آموزش رهبری میان سطحی، توسعه برنامه های پشتیبانی روانی-اجتماعی و طراحی سنجه های سنجش تاب آوری مدرسه. نتایج مفهومی این مقاله می تواند راهنمای طراحی مداخلات برای افزایش تاب آوری نظام های آموزشی در مواجهه با بحران های آینده باشد.

کلیدواژه ها:

رهبری توزیعی ، رهبری تحول گرا ، تاب آوری سازمانی ، تاب آوری آموزشی ، بحران مدرسه ، مدیر مدرسه.