تاثیر بازی های هدایت شده، آزاد و دیجیتال بر همکاری گروهی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان

این مقاله مروری تحلیلی با هدف مقایسه اثر سه رویکرد بازی محور — بازی هدایت شده (guided play)، بازی آزاد (free play) و بازی های دیجیتال (digital/multiplayer games) — بر «همکاری گروهی» و «مهارت های اجتماعی» دانش آموزان تهیه شده است. جستجو در پایگاه های بین المللی و ملی (شامل PubMed/PMC، Review of Educational Research، Child Development، Frontiers in Psychology، و پایگاه های فارسی مانند Civilica و SID) و انتخاب مطالعات تجربی، مرورهای نظام مند و متاآنالیزها از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۵ انجام شد. یافته ها نشان می دهد که بازی های هدایت شده به ویژه هنگامی که با اهداف اجتماعی مشخص و راهنمایی معلم همراه شوند، بیشترین اثربخشی را در تقویت همکاری گروهی و قواعد تعامل اجتماعی دارند (Skene et al., ۲۰۲۲; Fisher et al., ۲۰۱۳). بازی آزاد رشد خلاقیت، خودتنظیمی و تعامل طبیعی همسالان را تسهیل می کند اما بدون ساختار آموزشی صریح اثربخشی هدفمند بر مهارت های اجتماعی مشخص کمتر است. بازی های دیجیتال چندنفره و تعاملی می توانند همکاری و مهارت های گفتاری را تقویت کنند اما کیفیت طراحی (cooperative vs competitive)، ویژگی های ارتباطی و هدایت معلمی، تعیین کننده نتایج اجتماعی هستند (Clark et al., ۲۰۱۶; Alotaibi, ۲۰۲۴). مکانیسم های کلیدی موثر شامل فرصت های تعامل رو در رو، نقش آفرینی، بازخورد اجتماعی، قوانین صریح تعامل و آموزش مهارت های حل اختلاف است. مقاله در پایان پیشنهادهای عملی برای مدرسه، معلمان و پژوهش آتی ارائه می دهد از جمله ادغام هدایت هدفمند با فرصت های بازی آزاد و طراحی بازی های دیجیتال با مولفه های همکاری و ارزیابی بلندمدت

کلیدواژه ها:

بازی هدایت شده ، بازی آزاد ، بازی دیجیتال ، همکاری گروهی ، مهارت های اجتماعی ، نقش آفرینی ، گیمیفیه سازی اجتماعی