تحلیل آسیب پذیری شهر اردبیل در برابر زلزله و ارائه راهکارهای مدیریت شهری

زلزله به عنوان یکی از فاجعه بارترین و مخرب ترین انواع مخاطرات طبیعی با تخریب ساختمانها و زیرساختهای شهری خسارتهای گسترده ای را به داراییها به ویژه در نواحی شهری وارد کرده و تلفات انسانی فراوانی به بار می آورد. بنابراین اولین و اساسی ترین مرحله در برنامه ریزی و مدیریت بحران به منظور کاهش اثرات زلزله شناسایی سطوح آسیب پذیر در برابر این بحران میباشد آینده پژوهی مدیریت بحران در برابر زلزله نیز به منظور برنامه ریزی استراتژیک یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. در این راستا تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل آسیب پذیری شهر اردبیل در برابر زلزله و ارائه راهکارهای مدیریت شهری در این شهر نوشته شده. روش تحقیق در این مطالعه به صورت آمیخته کمی و کیفی با هدفی کاربردی و ماهیت تحلیلی اکتشافی و آینده پژوهانه است. جامعه ی آماری پژوهش شامل مدیران و نخبگان شهر اردبیل بوده که حجم نمونه از طریق روش دلفی خبرگان ۲۰ تعیین گردیده است به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک AHP در نرم افزار Expert Choice روش Fuzzy Overlay در نرم افزار GIS مدل تخمین خسارت RADIUS و تکنیک تحلیل اثرات متقاطع در نرم افزار MICMAC بهره برداری شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که با بررسی ۱۵ معیار و ارزش گذاری آنها توسط روش همپوشانی فازی مشخص گردید که حدود ۱۳ درصد از بافت شهر اردبیل در پهنه ی آسیب پذیری بسیار زیاد و حدود ۱۸ درصد در پهنه ی آسیب پذیری زیاد قرار دارند نتایج مدل RADIUS نیز نشان میدهد که تعداد ۵۷۳۰۵ ساختمان در معرض آسیب پذیری بسیار زیاد قرار دارند و در صورت وقوع زلزله احتمالی ۱۴۱۷۰ ساختمان ۲۴/۷۳ درصد تخریب خواهند شد. همچنین تحقیق بیانگر آن است که وضعیت موجود سیستم مدیریت بحران در شهر اردبیل با کمبود مولفه های کلیدی و استراتژیک تاثیرگذار در راستای توسعهی سیستم آیندهی مدیریت بحران در این شهر را ناپایدار خواهد ساخت.

کلیدواژه ها:

زلزله ، آسیب پذیری ، مدیریت بحران ، آینده پژوهی ، شهر اردبیل