نقش نور در شکلگیری فضای شهری ایلام

نورپردازی شهری یکی از عناصر اساسی در ارتقای کیفیت فضاهای شهری به شمار میرود و میتواند نقش تعیین کننده ای در افزایش حس امنیت، زیبایی بصری، بازنمایی هویت محلی و تقویت تعاملات اجتماعی ایفا کند. با وجود اهمیت این مولفه، شهر ایلام همچنان با چالش هایی در زمینه نورپردازی کارآمد و متناسب با نیازهای فرهنگی و عملکردی فضاهای شهری روبه رو است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نورپردازی در کیفیت فضاهای شهری ایلام، تالش دارد تا از منظر ادراک شهروندان و ویژگی های محیطی، اثرات چهارگانه نورپردازی را شامل امنیت، زیبایی شناسی، هویت شهری و تعاملات اجتماعی مورد تحلیل قرار دهد. این مطالعه به شیوه کیفی و با رویکرد تحلیل محتوای قراردادی انجام شده و از روش مطالعه موردی در پنج فضای شهری منتخب ایلام بهره برده است. داده ها از طریق مشاهدات میدانی با استفاده از دستگاه لوکسمتر، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با کارشناسان و شهروندان، و تحلیل مستندات رسمی شهرداری گردآوری شده و با استفاده از نرم افزارهای MAXQDA، SPSS و ArcGIS مورد تحلیل قرار گرفته اند. برای افزایش اعتبار نتایج از روش مثلث سازی داده ها و توافق بین کدگذاران استفاده شده است که ضریب کاپا در این تحلیل برابر با ۰.۸۵ محاسبه گردید. یافته ها نشان می دهد که شدت و یکنواختی نور به طور معناداری موجب افزایش حس امنیت در فضاهای عمومی شده و استفاده از نورهای رنگی و ترکیب های بصری هماهنگ به بهبود زیبایی شناسی محیط کمک کرده است. همچنین، هماهنگی نورپردازی با فرهنگ محلی عاملی مهم در بازنمایی هویت شهری شناخته شد و نورپردازی هدفمند در کنار برنامه ریزی رویدادهای شبانه، موجب ارتقای سطح تعاملات اجتماعی میان شهروندان گردید. در مجموع، نتایج بیانگر آن است که طراحی نورپردازی بر پایه ویژگی های کالبدی، فرهنگی و ادراکی فضاهای شهری می تواند به شکل معناداری کیفیت زندگی در شهر ایلام را بهبود بخشد.

کلیدواژه ها:

نورپزداری ، فضای شهری ، ایلام