بررسی میزان حساسیت بیابانزایی زاهدان با استفاده از مدل MEDALUS

این پژوهش با هدف بررسی میزان حساسیت به بیابان زایی در منطقه زاهدان طی بازه زمانی ۲۰ ساله با استفاده از مدل MEDALUS و فناوری GIS انجام شده است. از تصاویر ماهواره ای Landsat برای استخراج پوشش گیاهی و تغییرات کاربری اراضی بهره گرفته شد. چهار شاخص اصلی شامل کیفیت خاک (SQI)، کیفیت اقلیم (CQI)، کیفیت پوشش گیاهی (VQI)، و کیفیت مدیریت (MQI) بر اساس روش MEDALUS در محیط GIS محاسبه و تلفیق شدند. هر شاخص از طریق میانگین هندسی زیرشاخص های مرتبط محاسبه شد و شاخص نهایی حساسیت بیابان زایی (ESAI) تولید گردید. بر اساس نقشه نهایی، منطقه به چهار کلاس حساسیت (کم، متوسط، زیاد، بسیار زیاد) تقسیم شد. نتایج نشان داد که بیش از ۴۴٪ از منطقه در کلاس های حساسیت «زیاد» و «بسیار زیاد» قرار دارد که بیانگر شرایط بحرانی بیابان زایی در زاهدان است. صحت سنجی مدل با استفاده از داده های میدانی و محاسبه ضریب کاپا (۰٫۸۱) دقت بالای مدل را تایید کرد. یافته ها نشان می دهد که استفاده از مدل MEDALUS همراه با تحلیل های GIS می تواند ابزار مناسبی برای برنامه ریزی و مدیریت مناطق بیابانی و مقابله با تخریب سرزمین فراهم آورد. این مدل همچنین قابلیت تعمیم به مناطق مشابه را داراست.

کلیدواژه ها:

بیابان زایی ، مدلMEDALUS ، GIS ، پوشش گیاهی ، شاخص های محیطی