بهینه سازی و استخراج ترکیبات فراسودمند از گیاه چوچاق جهت تولید مکمل غذایی

گیاه چوچاق (Eryngium caeruleum) یکی از گیاهان دارویی بومی شمال ایران است که به دلیل دارا بودن طیف وسیعی از ترکیبات زیست فعال، از جمله فلاونوئیدها، ترکیبات فنولی و آنتی اکسیدان ها، مورد توجه گسترده محققان در حوزه صنایع غذایی و دارویی قرار گرفته است. این ترکیبات زیست فعال دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی، ضدباکتریایی و تقویت کننده سیستم ایمنی بوده و به عنوان ترکیبات موثر در توسعه مکمل های غذایی و محصولات سلامت محور، پتانسیل بالایی دارند. در سال های اخیر، پیشرفت های فناورانه در زمینه ی روش های استخراج، مسیرهای نوینی را برای بهینه سازی استحصال ترکیبات زیست فعال از گیاهان دارویی فراهم کرده اند. تکنیک هایی نظیر استخراج با امواج فراصوت، استخراج مایکروویوی، استفاده از سیالات زیر بحرانی و بهره گیری از حلال های سبز، در مقایسه با روش های متداول، به افزایش راندمان استخراج، کاهش مصرف انرژی و حفظ ساختار مولکولی ترکیبات حساس منجر شده اند. افزون بر این، ترکیب روش های نوین استخراج، بهینه سازی پارامترهای فرآیندی و به کارگیری فناوری هایی همچون نانوذرات و آنزیم ها، زمینه را برای استحصال کارآمدتر و پایدارتر ترکیبات زیست فعال فراهم ساخته است. این مقاله مروری به بررسی جامع پیشرفت های اخیر در زمینه بهینه سازی و استخراج ترکیبات زیست فعال از گیاه چوچاق پرداخته و ضمن تحلیل مزایا و محدودیت های هر روش، کاربردهای بالقوه این ترکیبات در تولید مکمل های غذایی و فرآورده های دارویی را تبیین می کند. یافته های این پژوهش نشان می دهند که استفاده از ترکیبات استخراج شده از گیاه چوچاق در غنی سازی محصولات غذایی، از جمله فرآورده های لبنی، نوشیدنی های عملکردی و مکمل های رژیمی، می تواند به عنوان جایگزینی طبیعی و ایمن برای آنتی اکسیدان ها و نگهدارنده های سنتزی مطرح شود.

کلیدواژه ها:

استخراج بهینه ، ترکیبات زیست فعال ، چوچاق ، صنایع غذایی ، گیاهان دارویی