تاثیر بی توجهی به نیازهای عاطفی دانش آموزان بر افت تحصیلی

نظام آموزشی، زمانی به شکوفایی واقعی دست می یابد که نه تنها به ابعاد شناختی و تحصیلی دانش آموزان، بلکه به جنبه های عاطفی و روانی آنان نیز توجه شود. در سال های اخیر، پژوهش ها و گزارش های میدانی نشان داده اند که یکی از عوامل مهم و پنهان در افت تحصیلی دانش آموزان، بی توجهی به نیازهای عاطفی آنان در محیط مدرسه و خانه است. نیازهای عاطفی همچون احساس امنیت، محبت، پذیرش، احترام، و توجه، از جمله عناصر اساسی در رشد روانی کودک و نوجوان به شمار می آیند. هنگامی که این نیازها نادیده گرفته می شوند، احساس بی ارزشی، اضطراب، افسردگی، بی انگیزگی و در نهایت، کاهش عملکرد تحصیلی در دانش آموز شکل می گیرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه میان بی توجهی به نیازهای عاطفی و افت تحصیلی دانش آموزان انجام شده است. در این تحقیق، از روش توصیفی-همبستگی استفاده شد و جامعه آماری شامل دانش آموزان مقطع متوسطه اول و دوم در دو شهرستان اندیکا و مسجدسلیمان استان خوزستان بوده است. نمونه گیری به روش تصادفی خوشه ای انجام شد و ۲۰۰ دانش آموز به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه نیازهای عاطفی (استانداردشده) و پرسش نامه عملکرد تحصیلی بود. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بین بی توجهی به نیازهای عاطفی و افت تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد (با سطح اطمینان ۹۹ درصد). دانش آموزانی که گزارش کرده اند کمتر مورد توجه، محبت، و درک عاطفی قرار گرفته اند، به طور معناداری دارای نمرات پایین تر، غیبت های بیشتر، و بی انگیزگی در فعالیت های درسی بوده اند. همچنین مشاهده شد که نقش معلم به عنوان یک منبع حمایت عاطفی در کاهش افت تحصیلی بسیار موثر است. در مدارسی که معلمان تعاملات گرم، همدلانه و حمایتگرانه با دانش آموزان داشتند، میزان افت تحصیلی به شکل چشمگیری پایین تر بود. یافته های این پژوهش اهمیت توجه به جنبه های عاطفی تعلیم و تربیت را یادآور می شود. بی توجهی به این جنبه ها نه تنها مانع از شکوفایی استعدادهای دانش آموزان می شود، بلکه آنان را در معرض آسیب های روانی و اجتماعی قرار می دهد. پیشنهاد می شود که در برنامه های تربیت معلم، آموزش های مرتبط با مهارت های ارتباطی، همدلی، و تشخیص نیازهای روانی-عاطفی دانش آموزان گنجانده شود. همچنین لازم است خانواده ها نیز با نقش کلیدی خود در تامین امنیت عاطفی فرزندان آشنا شوند و از حمایت های مشاوره ای لازم برخوردار گردند. در مجموع، نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که نادیده گرفتن نیازهای عاطفی دانش آموزان تاثیر مستقیم و منفی بر روند پیشرفت تحصیلی آنان دارد و برای بهبود کیفیت آموزش، لازم است سیاست گذاران و دست اندرکاران تعلیم و تربیت این مسئله را به عنوان یک اولویت جدی در نظر بگیرند.

کلیدواژه ها:

نیازهای عاطفی ، افت تحصیلی ، سلامت روان دانش آموز ، رابطه معلم و دانش آموز ، محیط عاطفی مدرسه