توسعه و ارزیابی نانوحامل های دارویی برای بهبود کارایی درمان های شیمی درمانی

نانوحامل های دارویی به عنوان پلتفرم های نوین دارورسانی، امیدی برای افزایش دوز موثر دارو در نسج توموری و کاهش سمیت سیستمیک فراهم آورده اند. این مقاله مروری-پژوهشی به بررسی اصول طراحی نانوحامل ها، مکانیسم های تجمع در تومور (از جمله اثر EPR)، انواع نانوحامل های متداول (لیپوزوم ها، نانوذرات پلیمری، نانوذرات سیلیکا، نانوذرات پروتئینی و حامل های مبتنی بر غشای سلولی)، راهکارهای هدف گیری فعال و حساسیتی به محرک ها و چالش های ترجمه بالینی می پردازد. با تحلیل آخرین مروری ها و گزارش های بالینی، نشان داده می شود که گرچه نمونه های موفق تاییدشده ای مانند لیپوزوم PEGylated دوکسوروبیسین و نانوپلاکتین-آلبومین وجود دارند، محدودیت هایی از قبیل ناهمگنی اثر EPR در انسان، ایمنی و ایمونوجنیتی (مثلا پدید آمدن آنتی بادی های ضد-PEG)، مشکلات مقیاس پذیری و مقرراتی، و نیاز به استراتژی های ترکیبی وجود دارد. راهبردهای نوین شامل طراحی نانوذرات هوشمند پاسخگو به محرک، هدف گیری چندمرحله ای، به کارگیری پوشش های جایگزین برای PEG و ترکیب با مداخله های فیزیکی (گرما، اولتراسوند، تقویت جریان خون) معرفی شده اند. در پایان، توصیه می شود مسیرهای تحقیقاتی آینده بر استانداردسازی ارزیابی پیش بالینی، انتخاب مدل های ترجمه ای مناسب و طراحی بالینی مبتنی بر شناسایی زیرگروه های بیمارانی که از نانوحامل سود می برند تمرکز کنند.

کلیدواژه ها:

نانوحامل ، دارورسانی سرطانی ، اثر EPR ، لیپوزوم ، هدف گیری فعال.