تحلیل تاثیر بحران های آبی و تغییرات اقلیمی بر سیاست خارجی ایران: مطالعه موردی دیپلماسی منابع آب با افغانستان در قرن ۲۱

در قرن بیست و یکم، بحران های زیست محیطی و به ویژه کمبود منابع آبی، به یکی از عوامل تاثیرگذار بر سیاست خارجی کشورها بدل شده اند. ایران، به عنوان کشوری با اقلیمی عمدتا خشک و نیمه خشک، با تهدیدهای فزاینده ای در زمینه مدیریت منابع آب، به ویژه در تعامل با کشورهای همسایه نظیر افغانستان، روبه رو است. این مقاله به تحلیل تاثیر بحران های آبی و تغییرات اقلیمی بر سیاست خارجی ایران پرداخته و مطالعه موردی آن، روابط دیپلماتیک ایران و افغانستان در زمینه منابع مشترک آبی، به ویژه رود هیرمند است. نوآوری این پژوهش، تمرکز بر تاثیرات آینده نگرانه بحران های آبی پیش بینی شده، نقش بازیگران جدید منطقه ای، و تحلیل استراتژی های نوین دیپلماسی آب از سوی ایران می باشد. در این راستا، از روش تحلیل کیفی با بهره گیری از داده های مستند، گزارش های اقلیمی و منابع رسمی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که تعامل پایدار در حوزه دیپلماسی منابع آب، نیازمند چارچوبی فراملی و انعطاف پذیر در برابر تغییرات اقلیمی است، و ایران می تواند با بهره گیری از همکاری های چندجانبه، نقش موثرتری در مدیریت بحران های آبی ایفا کند.

کلیدواژه ها:

دیپلماسی آب ، بحران آبی ، سیاست خارجی ، ایران ، افغانستان ، رود هیرمند ، تغییرات اقلیمی ، امنیت منابع ، همکاری منطقه ای