نقش مدرسه در جامعه پذیری دانش اموزان متوسطه؛ مروری بر دیدگاه های جامعه شناختی

مدرسه به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی کلیدی، نقش مهمی در فرآیند جامعه پذیری دانش آموزان ایفا می کند. در دوره متوسطه، دانش آموزان با ورود به محیط مدرسه، علاوه بر آموزش رسمی، با هنجارها، ارزش ها و رفتارهای مورد انتظار جامعه آشنا می شوند. این فرآیند جامعه پذیری به دانش آموزان کمک می کند تا هویت اجتماعی خود را شکل دهند و مهارت های لازم برای زندگی جمعی را کسب کنند. از منظر جامعه شناختی، نظریه های کارکردگرایانه بر اهمیت مدرسه در انتقال فرهنگ و انسجام اجتماعی تاکید دارند، در حالی که رویکردهای انتقادی و تضاد به نقش مدرسه در بازتولید نابرابری ها و تفکیک طبقاتی توجه دارند. مدرسه نه تنها محیط یادگیری علمی است، بلکه عرصه ای برای تعامل اجتماعی، شکل دهی به نگرش ها و پرورش مهارت های اخلاقی نیز محسوب می شود.بررسی دیدگاه های جامعه شناختی نشان می دهد که مدرسه محیطی پویا است که رفتارها و ارزش های اجتماعی را به نسل های جوان منتقل می کند. در این میان، معلمان، برنامه های درسی و فعالیت های فوق برنامه نقش مهمی در فرآیند جامعه پذیری دارند و می توانند اثرات مثبت یا منفی بر شکل گیری شخصیت اجتماعی دانش آموزان بگذارند. نظریه های نمادین تعاملگرایی تاکید دارند که تعاملات روزمره در کلاس و مدرسه، تجربه های اجتماعی دانش آموزان را ساختار می بخشد. همچنین، تحلیل های ساختاری-تضادی نشان می دهد که مدرسه می تواند بازتولید نابرابری های اجتماعی را تسهیل کند، به ویژه در جوامعی که دسترسی به منابع آموزشی متفاوت است. این بررسی نشان می دهد که شناخت دقیق نقش مدرسه در جامعه پذیری، مستلزم توجه همزمان به عوامل فردی، گروهی و ساختاری است تا سیاست ها و برنامه های آموزشی موثرتری طراحی شود.

کلیدواژه ها:

مدرسه ، جامعه پذیری ، دانش آموزان ، متوسطه ، دیدگاه جامعه شناختی