نظریه های روان شناسی رشد در زمینه خلاقیت

روان شناسی رشد نقش کلیدی در تبیین چگونگی شکل گیری و پرورش خلاقیت در کودکان دارد و نظریه های مختلفی به بررسی این موضوع پرداخته اند. از نظریه های کلاسیک، نظریه پیاژه به اهمیت مراحل رشد شناختی در بروز خلاقیت اشاره دارد؛ به طوری که کودکان در مرحله عملیاتی رسمی توانایی تفکر انتزاعی و انعطاف ذهنی بیشتری پیدا می کنند که زمینه ساز خلاقیت است (حسینی پور، ۱۳۹۶). همچنین، نظریه های مربوط به رشد زبان و تفکر، مانند نظریه ویگوتسکی، نقش تعاملات اجتماعی و حمایت های محیطی را در توسعه خلاقیت برجسته می سازند و به مفهوم منطقه رشد نزدیک (ZPD) اشاره می کنند که معلمان و والدین با حمایت مناسب می توانند توانایی های بالقوه کودک را به توانمندی های بالفعل تبدیل کنند (شریفی، ۱۳۹۷). نظریه های معاصر نیز به نقش عوامل زیستی-عصبی و تاثیر تعامل آن ها با محیط تاکید دارند که بیانگر پیچیدگی فرآیند رشد خلاقیت است (طباطبایی، ۱۳۹۹). علاوه بر این، مفهوم خودتنظیمی و انگیزش در نظریه های رشد به عنوان عوامل موثر بر خلاقیت شناخته شده اند، به طوری که دانش آموزانی که مهارت های خودتنظیمی قوی و انگیزه درونی دارند، در حل مسائل به شیوه های نوآورانه موفق تر هستند (کریم زاده، ۱۴۰۰). همچنین، نظریه های رشد شخصیت نیز بر توسعه خلاقیت از طریق تقویت ویژگی هایی مانند استقلال، کنجکاوی و انعطاف پذیری تاکید دارند (امیری، ۱۳۹۸). به این ترتیب، شناخت نظریه های روان شناسی رشد می تواند معلمان را در طراحی برنامه های آموزشی مناسب برای پرورش خلاقیت کودکان یاری دهد.