تحلیل اثرات توسعه ای طرح های هادی روستایی از منظر اقتصادی و اجتماعی

روستاها قدیمی ترین و اولیه ترین شکل از سکونتگاه های بشری محسوب می شوند که در طول تاریخ به عنوان بنیان های اصلی جوامع انسانی، نقش برجسته ای در شکل گیری و توسعه تمدن ها داشته اند. در سال های اخیر نیز روستاها به دلیل اهمیت آن ها در زمینه توسعه پایدار، مورد توجه قرار گرفته اند. با این حال، یکی از چالش های عمده در روستاهای کشور وضع نامناسب کالبدی و فیزیکی این سکونتگاه ها است.بافت فیزیکی بیشتر روستاها به دلیل شکل گیری خودجوش و بدون برنامه ریزی دقیق در گذشته، دارای مشکلات متعددی است. همچنین با توجه به قدمت بسیاری از روستاها، ساختار فیزیکی آن ها منطبق بر شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری دوران قبل بوده و بدیهی است که با تحولات موجود در نحوه زندگی روستایی در حال حاضر، سازگاری لازم را ندارد. بنابراین ضروری است تغییراتی در این بافت ها ایجاد شود تا بتوانند حداقل شرایط لازم برای زندگی مناسب را فراهم کنند.در این راستا، مدیریت و هدایت بافت های روستایی از طریق تدوین و اجرای موثر طرح های بهسازی و هادی می تواند نقش مهمی در حفظ اراضی کشاورزی داخلی و خارجی و همچنین تقویت اقتصاد روستایی ایفا کند. طرح هادی روستایی به عنوان مهمترین و گسترده ترین مجموعه اقدامات سازمان یافته کشور در جهت بهسازی شرایط زیستی روستاها، از اهمیت بالایی برخوردار است. این طرح ها از سال ۱۳۶۶ به صورت رسمی توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آغاز شدند.با این حال، یکی از کاستی های اصلی این طرح ها، عدم توجه کافی به ابعاد اقتصادی و اجتماعی در کنار بعد کالبدی و فیزیکی است. این نقصان نه تنها موجب کاهش اثربخشی طرح ها در رسیدن به اهداف مطرح شده (به ویژه اهداف کالبدی) شده است، بلکه باعث شده این طرح ها از جامعیت لازم به عنوان برنامه های محلی و جامع برخوردار نباشند. در نتیجه، طرح های هادی به دلایل مختلف قادر به ایجاد تاثیر پایدار و قابل قبولی در بهسازی روستاها نبوده اند.این تحقیق با هدف بررسی و ارزیابی اثرات اقتصادی و اجتماعی طرح های هادی روستایی انجام شده است تا بتواند گامی موثر در شناخت نقاط قوت و ضعف این طرح ها و بهبود عملکرد آتی آن ها باشد.

کلیدواژه ها:

طرح هادی روستایی ، اثرات اقتصادی اجتماعی ، طرح هادی