نقش ذهن آگاهی در کاهش اضطراب تحصیلی و افزایش خودکارآمدی دانش آموزان

در سال های اخیر، با افزایش فشارهای تحصیلی، اضطراب و افت خودکارآمدی به عنوان دو چالش اساسی در میان دانش آموزان شناسایی شده اند که می توانند عملکرد تحصیلی و سلامت روانی آنان را به طور جدی تهدید کنند. از سوی دیگر، ذهن آگاهی به عنوان رویکردی نوین در روان شناسی مثبت گرا، توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است. ذهن آگاهی، به معنای حضور آگاهانه و پذیرش غیرقضاوت گرایانه تجربه های لحظه ای، می تواند در تنظیم هیجانات، کاهش اضطراب و افزایش احساس توانمندی موثر واقع شود. پژوهش حاضر با رویکرد مروری، به بررسی و تحلیل نتایج مطالعات داخلی و خارجی مرتبط با تاثیر ذهن آگاهی بر اضطراب تحصیلی و خودکارآمدی دانش آموزان می پردازد.در این پژوهش، مقالات علمی منتشرشده در پایگاه های اطلاعاتی معتبر فارسی و انگلیسی بررسی و تحلیل شدند. معیارهای ورود شامل مقالاتی بودند که به طور مستقیم به بررسی ارتباط یا تاثیر ذهن آگاهی بر اضطراب تحصیلی یا خودکارآمدی در گروه های سنی دانش آموزی پرداخته بودند. در مجموع، بیش از ۳۰ مقاله استخراج و بررسی شد.نتایج این مرور نشان داد که در اکثر مطالعات، ذهن آگاهی تاثیر مثبتی در کاهش سطح اضطراب تحصیلی دانش آموزان و افزایش خودکارآمدی آنان داشته است. آموزش ذهن آگاهی از طریق تمرین هایی مانند تمرکز بر تنفس، پذیرش افکار و احساسات، اسکن بدن و توجه به زمان حال می تواند به دانش آموزان کمک کند تا بهتر با فشارهای تحصیلی مواجه شوند و به توانمندی های فردی خود باور بیشتری داشته باشند. همچنین تاثیرات مثبت ذهن آگاهی در بلندمدت و با تمرین مستمر پایدارتر می شود.در پایان، بر اساس نتایج مطالعات مرورشده، می توان نتیجه گرفت که ذهن آگاهی یکی از روش های مداخله ای موثر در ارتقای سلامت روان دانش آموزان و افزایش آمادگی آنان برای مقابله با چالش های تحصیلی است و می تواند به عنوان بخشی از برنامه های آموزشی و مشاوره ای در مدارس گنجانده شود.

کلیدواژه ها:

ذهن آگاهی ، اضطراب تحصیلی ، خودکارآمدی ، مرور نظام مند ، سلامت روان ، دانش آموزان ، آموزش ذهن آگاهی