تحلیل چالش های اخلاقی و حریم خصوصی در آموزش دینی مبتنی بر متاورس: بررسی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی ظهور یک بستر نوین

ظهور و گسترش فزاینده متاورس به عنوان یک فضای مجازی سه بعدی و تعاملی، نویدبخش تحولات بنیادین در عرصه های مختلف، از جمله آموزش دینی است. در حالی که این فناوری پتانسیل های بی شماری برای ایجاد تجارب آموزشی جذاب و غوطه ور را فراهم می آورد، مجموعه ای از چالش های پیچیده اخلاقی و حریم خصوصی را نیز مطرح می سازد که نیازمند بررسی دقیق و همه جانبه است. این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین این چالش ها، به بررسی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی استفاده از متاورس در آموزش های دینی می پردازد. روش این تحقیق، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و تحلیل محتوای مقالات علمی معتبر فارسی در زمینه فناوری های نوظهور، اخلاق دیجیتال و علوم دینی است. یافته های اولیه نشان می دهد که مسائل حریم خصوصی در متاورس فراتر از جمع آوری داده های ساده است و شامل ردیابی اطلاعات بیومتریک، حرکات بدن، واکنش های عاطفی و ایجاد پروفایل های دقیق از باورهای دینی کاربران می شود. این سطح از نظارت می تواند به نقض جدی حریم شخصی و معنوی افراد منجر شود. از سوی دیگر، چالش های اخلاقی نظیر جابه جایی ارزشی، هویت سیال آواتارها، آزار و اذیت مجازی و نابرابری دیجیتالی، زمینه هایی برای سوءاستفاده، تضعیف باورهای دینی و ایجاد شکاف اجتماعی فراهم می آورد. این مقاله با تاکید بر لزوم تدوین چارچوب های اخلاقی و حقوقی، به دنبال ارائه راهکارهایی برای بهره برداری مسئولانه از این فناوری نوین در راستای حفظ ارزش های دینی و حقوق کاربران است. نتایج این پژوهش می تواند به سیاست گذاران، محققان و فعالان حوزه دینی و فناوری کمک کند تا با درکی عمیق تر از مخاطرات موجود، به سوی توسعه پایدار و اخلاقی آموزش دینی در عصر متاورس گام بردارند.

کلیدواژه ها:

متاورس ، آموزش دینی ، حریم خصوصی ، اخلاق دیجیتال ، آواتار ، هویت سیال ، نابرابری دیجیتالی