تغییرات کنوانسیونی در جهت کنترل سلاح های کشتار جمعی

کنترل تسلیحات و خلع سلاح در اواخر قرن ۱۹ و نیمه اول قرن ۲۰ ، به ویژه پس از جنگ جهانی دوم ، از مباحث مهم در عرصه استراتژیک بوده است. تلاش هایی در این زمینه و در سه سطح سلاح های هسته ای ، غیرهسته ای و بیولوژیک و اغلب از سوی سازمان ملل متحد ، دو کشور آمریکا و شوروی و سایر کشورها و سازمان های منطقه ای و بین المللی صورت گرفته است. با این وصف ، هنوز جامعه بشری شاهد عدم کنترل تسلیحات و فقدان خلع سلاح عمومی است. جامعه بین‎المللی از ابتدای دستیابی به سلاح‎های هسته‎ای و متعاقب نخستین انفجار این نوع بمب ، خواستار توقف توسعه و تولید سلاح‎های هسته‎ای شد. مهمترین معاهدات در زمینه کنترل تسلیحات، معاهدات حقوق بشردوستانه،کنوانسیون های لاهه،پروتکل ۱۹۲۵ ژنو،معاهده ۱۹۹۳ پاریس،معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای ۱۹۶۸ می باشندهر چند به نظر می رسد نبودن اجماع در میان کشورها در زمینه ایجاد صلح، نبودن یک مرکز قدرتی بالاتر از قدرت دولتها که دولتها در هنگام خطر واقعی به آن تکیه کنندو همچنین غالب بودن نظریه حاکمیت دولتها باعث شده که روز به روز به جای اینکه به کاهش تسلیحات توجه شود بر عکس توجه بیشتر به افزایش تسلیحات می شودبا وجود این در وضعیت کنونی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح شیمیایی و بیولوژیک محقق شده و با رفع موانع مربوط به قبول و اجرای جهانی تعهدات آنها، به نتیجه قابل قبولی خواهد رسید اما هنوز معضل کنترل تسلیحات و خلع سلاح هسته ای به قوت خود باقی مانده است و آنچه حقوق بین الملل معاصر برای عاری ساختن جهان از وجود این سلاح ها پیش بینی کرده، تحت تاثیر منافع قدرتها، بلااجرا مانده است.

کلیدواژه ها:

کنترل تسلیحات ، سلاح های کشتار جمعی ، معاهدات ، حقوق بشردوستانه