تاثیر سطح تحصیلات والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان: بررسی عوامل کلیدی

این مطالعه با هدف بررسی تاثیر سطح تحصیلات والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان و شناسایی مکانیسم های این تاثیر انجام شد. پژوهش حاضر با استفاده از روش ترکیبی (کمی و کیفی) بر روی نمونه ای شامل ۸۰۰ دانش آموز مقطع متوسطه اول تهران و خانواده های آنان اجرا گردید. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته، مقیاس سنجش محیط یادگیری خانگی (HOME) و مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری شدند. یافته های کمی نشان داد رابطه مثبت و معناداری بین تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی فرزندان وجود دارد (r=۰.۴۲, p<۰.۰۰۱). تحلیل رگرسیون نشان داد ۵۸% از واریانس پیشرفت تحصیلی توسط ترکیب تحصیلات والدین، کیفیت محیط یادگیری خانگی، انتظارات تحصیلی والدین و درآمد خانواده تبیین می شود. نتایج کیفی پنج مکانیسم اصلی تاثیر را شناسایی کرد: تفاوت در شیوه های کمک آموزشی، سطح سرمایه فرهنگی، انتظارات تحصیلی، استفاده از منابع حمایتی و چالش های خاص خانواده های کم تحصیل. مطالعه حاضر نشان می دهد اگرچه تحصیلات والدین پیش بین کننده قوی پیشرفت تحصیلی فرزندان است، اما این رابطه از طریق عوامل واسطه ای متعددی اعمال می شود. این یافته ها بر اهمیت طراحی برنامه های مداخله ای برای بهبود محیط یادگیری خانگی و افزایش آگاهی والدین کم تحصیل تاکید دارد. پژوهش همچنین نشان داد که در برخی موارد، حمایت های خارج از خانواده (مانند معلمان خصوصی) می تواند اثرات محدودیت های تحصیلی والدین را جبران نماید.

کلیدواژه ها:

تحصیلات والدین ، پیشرفت تحصیلی ، محیط یادگیری خانگی ، سرمایه فرهنگی ، انتظارات تحصیلی