زبان مادری و آموزش دوزبانه در ایران؛مروری تحلیلی بر چالش ها،رویکردها و پیامدها

نادیده گرفتن زبان مادری کودکان دوزبانه در نظام آموزش رسمی ایران،یکی از عوامل تاثیرگذار بر افت کیفیت یادگیری،نابرابری آموزشی و تضعیف هویت فرهنگی آنان به شمار می رود.این مقاله با فرضیه ای آغاز می شود مبنی بر اینکه آموزش صرفا به زبان رسمی،بدون در نظر گرفتن زبان اول کودک،روند یادگیری و رشد شناختی را مختل می کند.به منظور بررسی این فرض،پژوهش حاضر با رویکرد مروری تحلیلی،نظریه های برجسته ای مانند نظریه بین زبانی کامینز،دیدگاه های ویگوستکی و الگوی اکولوژیک هورن برگر را با یافته های میدانی پژوهش های منتشر شده در پایگاه های علمی معتبر فارسی و انگلیسی از سال ۱۴۰۰به بعد تطبیق داده است.نتایج حاکی از آن است که آموزش دوزبانه نه تنها تهدیدی برای انسجام ملی نیست،بلکه فرصتی برای ارتقای کیفیت یادگیری،تقویت مشارکت تحصیلی و پرورش هویت مثبت در کودکان فراهم می آورد.در پایان،ضمن تایید فرضیه،پیشنهادهایی در راستای طراحی سیاست های زبانی عادلانه،آموزش معلمان چندزبانه و تولید محتوای بومی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

آموزش دوزبانه ، نابرابری آموزشی ، هویت زبانی ، کودکان دوزبانه ، سیاست گذاری زبانی