بررسی نقش ادبیات فارسی در شکل دهی هویت فرهنگی

ادبیات فارسی به عنوان یکی از مهم ترین عناصر فرهنگی ایران، نقش اساسی در شکل دهی و تقویت هویت فرهنگی افراد دارد. این پژوهش با هدف بررسی نقش ادبیات فارسی در هویت فرهنگی دانش آموزان متوسطه اول ناحیه ۲ کرمانشاه انجام شد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد توصیفی–تحلیلی و روش پیمایشی طراحی شده است. جامعه آماری شامل ۳۰۰ دانش آموز بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته شامل سه بخش: اطلاعات جمعیت شناختی، میزان آشنایی با ادبیات فارسی و مولفه های هویت فرهنگی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند و نتایج نشان داد که میزان مطالعه و علاقه به ادبیات فارسی با شاخص های هویت فرهنگی رابطه ای مثبت و معنادار دارد (β = ۰.۵۲، p < ۰.۰۰۱). همچنین، تفاوت معنی داری میان پایه های تحصیلی مشاهده شد؛ دانش آموزان پایه نهم هویت فرهنگی بالاتری نسبت به پایه هفتم داشتند، در حالی که تفاوت جنسیتی معنادار نبود. تحلیل عاملی چهار مولفه اصلی هویت فرهنگی شامل احساس تعلق ملی، شناخت تاریخی و فرهنگی، پایبندی به ارزش های اخلاقی و انسجام اجتماعی را شناسایی کرد. نتایج این پژوهش بر اهمیت استفاده از ادبیات فارسی به عنوان ابزار انتقال ارزش های فرهنگی و تقویت هویت ملی نسل نوجوان تاکید دارد و پیشنهادهایی برای ارتقای برنامه های آموزشی و فرهنگی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

ادبیات فارسی ، هویت فرهنگی ، دانش آموزان ، آموزش متوسطه ، ارزش های فرهنگی