تبیین عناصر برنامه درسی آموزش تفکردانش آموزان ابتدایی بر اساس مبانی انسانگرا

آموزش تفکر به عنوان یک جزء اساسی در نظام های آموزشی شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف تبیین عناصر برنامه درسی آموزش تفکر دانش آموزان ابتدایی، بر اساس مبانی روانشناسی انسانگرا انجام شد. در این پژوهش کیفی از روش جستار نظر ورزانه، جمع آوری و تحلیل مستندات استفاده شد. پس از مطالعه نظریه های روانشناسی انسانگرا (موج سوم) داللت های آن در عناصر برنامه درسی از منظر میلر (اهداف، دانش آموز، معلم، روش یاددهی و یادگیری، محیط و ارزشیابی) استخراج و به روش هدایت شده و تاملی تحلیل شد. داللت های هر یک از عناصر برنامه درسی بدین شرح پدیدار گردید: اهداف برنامه درسی خودشناسی و خودتحقق یابی، توسعه مهارت های تفکر انتقادی و خالق، پرورش ارزش های انسانی و اخلاقی مانند همدلی، مسئولیت پذیری، آموزش تفکر به عنوان فرایند انسانی سازی و توسعه شخصیت انسانی، عنصر فراگیر: دانش آموز محوری و فعال، خودراهبر، تعامل گرا و یادگیری به صورت معنادار و متناسب با نیازها و عالیق فردی دانش آموزان، معلمان تسهیل گر و راهنما، حامی و مشاور و روش های یاددهی یادگیری مبتنی بر دانش آموزمحوری از جمله حل مساله گروهی، بحث و گفتگو، پروژه های مبتنی بر یادگیری، تجربه گرایی و یادگیری احساسی از طریق تجربه مستقیم و دست ورزی با ابزار مختلف، تشویق دانش آموزان به پرسشگری و جستجوی راه حلهای جدید، بازی و استفاده از رسانه های تعاملی، تاکید بر محیط حمایتی و امن، فضای تعامل و همکاری، انعطاف پذیری و تنوع محیط و ارزشیابی به صورت ارزیابی جامع و انعطاف پذیر، توجه به تفاوت های فردی، ارزیابی های کیفی و توصیف و خودارزیابی و ارزیابی همتایان انجام گیرد. در نتیجه برای پرورش دانش آموزانی که قادر به تفکر مستقل و موثر باشند، نظام های آموزشی باید به آموزش مهارت های تفکر به صورت عمیق و ساختاریافته بپردازند. این امر نیازمند طراحی برنامه های درسی است که بر مبانی فلسفی، روانشناختی و اجتماعی استوار باشند.

کلیدواژه ها:

آموزش تفکر ، برنامه درسی ، مبانی انسان گرا