مروری بر عوامل موثر بر بهره وری نیروی کار در پروژه های ساختمانی ایران

بهره وری نیروی کار از شاخص های بنیادین در ارزیابی عملکرد پروژه های ساختمانی است و به طور مستقیم بر زمان، هزینه و کیفیت اجرای پروژه تاثیر می گذارد. صنعت ساخت ایران، به دلیل ماهیت نیروی بر و شرایط اقتصادی و مدیریتی خاص، به شدت تحت تاثیر نوسانات بهره وری قرار دارد. هدف این پژوهش مروری، تحلیل و مقایسه نتایج تحقیقات پیشین در زمینه شناسایی و رتبه بندی عوامل اثرگذار بر بهره وری نیروی کار در پروژه های ساختمانی ایران است. بررسی مطالعات موجود نشان می دهد که این عوامل عمدتا در چند حوزه کلیدی شامل مدیریت و سازماندهی، روش های ساخت و فناوری، نیروی انسانی و انگیزش، ابزار و تجهیزات، مصالح، شرایط محیطی و عوامل خارجی طبقه بندی می شوند. نتایج کیفی مقالات حاکی از آن است که ضعف در مدیریت کارگاهی، به کارگیری روش های سنتی، کمبود مصالح و ابزار و نیز شرایط نامساعد محیط کار از مهم ترین موانع ارتقای بهره وری محسوب می شوند. در بعد کمی نیز یافته های حاصل از پرسشنامه ها و مدل سازی های آماری همچون AHP، SEM و DEMATEL بیانگر آن است که عواملی چون تاخیر در پرداخت ها، کمبود تجهیزات مناسب، مهارت ناکافی نیروی انسانی و فشارهای ناشی از زمان بندی بیشترین تاثیر منفی را بر بهره وری دارند. در مقابل، ارتقای انگیزش، آموزش مستمر و تامین به موقع مصالح اثرات مثبت معناداری بر بهبود بهره وری نشان داده اند. این مرور تاکید می کند که افزایش بهره وری در پروژه های ساختمانی ایران مستلزم رویکردی تلفیقی است که هم زمان ابعاد مدیریتی، فنی و انسانی را مدنظر قرار دهد.

کلیدواژه ها:

بهره وری ، نیروی کار ، پروژه های ساختمانی ، ایران