نقش هوش مصنوعی در شناسایی و پرورش استعدادهای برتر دانش آموزان

شناسایی و پرورش استعدادهای برتر دانش آموزان همواره یکی از اولویت های کلیدی نظام های آموزشی در سراسر جهان بوده است. ظهور فناوری های نوین به ویژه در حوزه هوش مصنوعی (AI) فرصت های بی سابقه ای را برای بازنگری در شیوه های سنتی ارزیابی استعداد فراهم کرده است. در شیوه های کلاسیک، تشخیص استعداد عمدتا مبتنی بر آزمون های استاندارد و ارزیابی های معلمان بود که علی رغم ارزشمندی، محدودیت های قابل توجهی از جمله سوگیری ذهنی، عدم پوشش کامل ابعاد مختلف توانایی های فردی، و ناتوانی در پردازش داده های حجیم را به همراه داشت. پژوهش حاضر با بهره گیری از شواهد داخلی و خارجی، نقش هوش مصنوعی را در هر دو مرحله شناسایی و پرورش استعدادهای برتر بررسی می کند. ابزارهای مورد بحث شامل سیستم های توصیه گر آموزشی، پلتفرم های یادگیری تطبیقی، تحلیل یادگیری، و داده کاوی آموزشی اند که با پردازش داده های عملکردی، رفتاری و حتی الگوهای تعاملی دانش آموزان، قادر به پیش بینی و تشخیص قابلیت های ویژه اند.نتایج مرور پژوهش ها نشان می دهد که استفاده از الگوریتم های یادگیری ماشین و یادگیری عمیق می تواند دقت شناسایی استعداد را به شکل معناداری افزایش دهد. برای مثال، تحلیل های انجام شده در ایران با بهره گیری از داده کاوی آموزشی نشان داده است که مدل های پیش بینی هوشمند توانسته اند شاخص های استعداد علمی را با میزان دقت بالاتر نسبت به روش های متداول شناسایی کنند. علاوه بر این، هوش مصنوعی امکان طراحی مسیرهای یادگیری شخصی سازی شده را فراهم می آورد، به گونه ای که دانش آموزان نه فقط در حوزه استعداد اصلی خود رشد کنند بلکه ضعف های مکمل نیز در آنان تقویت شود.با وجود این مزایا، ملاحظات اخلاقی و فنی از جمله خطر تبعیض الگوریتمی، چالش های مرتبط با حفاظت از حریم خصوصی داده ها، و نیاز به شفافیت سیستم ها از جمله مسائل حیاتی محسوب می شود. در نهایت، پیشنهاد می شود نظام آموزشی کشور با سرمایه گذاری هدفمند در زیرساخت های داده ای، آموزش نیروی انسانی، و اجرای پروژه های پایلوت مبتنی بر هوش مصنوعی، مسیر پایداری برای شناسایی و پرورش استعدادهای برتر فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، شناسایی استعدادهای برتر ، دانش آموزان