بررسی استراتژی های یادگیری واژگان در زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم

یادگیری واژگان از مولفه های بنیادین در فرایند تسلط بر زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم (ESL/EFL) است و پژوهش های چند دهه اخیر آن را عامل پیش بینی کننده اصلی موفقیت در درک شفاهی، خواندن، نوشتن و تعاملات کلامی دانسته اند. این مطالعه با هدف بررسی و تحلیل استراتژی های یادگیری واژگان (Vocabulary Learning Strategies – VLS) به کاررفته توسط زبان آموزان انگلیسی در سطوح و بافت های آموزشی متفاوت انجام شده است. چارچوب نظری پژوهش بر مبنای طبقه بندی های ارائه شده توسط Schein, Nation, Schmitt و Oxford شکل گرفته که استراتژی ها را در محورهای شناختی، متاکاگنیتیو، حافظه محور، اجتماعی و جبرانی دسته بندی می کند. در این چارچوب، استراتژی های کشف (discovery strategies) که به شناسایی معنای واژگان جدید می پردازند و استراتژی های تثبیت (consolidation strategies) که به حفظ و به کارگیری بلندمدت واژگان کمک می کنند، به عنوان دو حوزه کلیدی بررسی شده اند.روش شناسی پژوهش عمدتا رویکرد توصیفی-تحلیلی و در مواردی آمیخته (کمی-کیفی) را شامل می شود و داده ها از طریق پرسشنامه های استاندارد VLS، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و آزمون های یادداری واژگان گردآوری می شود. نمونه مورد مطالعه ترکیبی از زبان آموزان نوجوان و بزرگسال در محیط های رسمی (کلاس های عمومی، دانشگاه) و غیررسمی (آموزش آنلاین، یادگیری خودراهبر) را دربر می گیرد. یافته های تحقیق، بر اساس مطالعات پیشین، پیش بینی می کنند که استفاده متوازن از استراتژی های مبتنی بر زمینه (context-based) و تمرین فعال (active production)، بیشترین تاثیر را بر گسترش دامنه واژگان و عمق دانش معنایی دارد.با وجود کارایی اثبات شده بسیاری از استراتژی ها، محدودیت هایی همچون اختلافات فردی در سبک یادگیری، انگیزش، سطح زبانی، و آگاهی از راهبردها، بر میزان بهره وری آنها اثرگذار است. در همین راستا، نتایج این بررسی می تواند الگوی پیشنهادی برای طراحی برنامه های آموزشی و مواد درسی ارائه دهد که از طریق آموزش مستقیم استراتژی ها، ارتقاء خودتنظیمی، و ادغام فناوری های تعاملی (مانند اپلیکیشن های یادآوری فاصله ای و بازی وارسازی) موجب بهبود پایدار یادگیری واژگان گردد.به طور کلی، این مطالعه با ارائه تبیین نظری و عملی از استراتژی های یادگیری واژگان، نه تنها نقش حیاتی آن ها را در فرایند یادگیری زبان دوم برجسته می کند، بلکه نشان می دهد که آموزش آگاهانه و هدفمند این استراتژی ها می تواند پلی سازنده میان دانش صرف واژگان و توانایی کاربرد موثر آنها در ارتباطات واقعی ایجاد کند. اهمیت این رویکرد در آن است که دانش واژگانی غنی، زیربنای موفقیت زبان آموز در تمامی مهارت های چهارگانه بوده و زمینه ساز پیشرفت پایدار در مسیر یادگیری زبان دوم است.

کلیدواژه ها:

استراتژی یادگیری ، زبان انگلیسی ، زبان دوم ، آموزش