توسعه مهارت های اجتماعی و شخصیتی در دانش آموزان مقطع ابتدایی

این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین محتوای آموزشی ویژه پایه های سوم تا پنجم ابتدایی در حوزه مهارت های اجتماعی–عاطفی انجام شده است. تمرکز اصلی بر کتاب آموزشی منتخب و ده مهارت کلیدی آن شامل مسئولیت پذیری، همدلی، احترام، صداقت، نگرش مثبت، پشتکار، حل تعارض، مقابله با فشار همسالان، دوستی سالم و شهروندی خوب بوده است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی و مقایسه با یافته های پژوهش های داخلی و بین المللی در بازه سال های اخیر است. داده ها از طریق مطالعه عمیق متن کتاب، دسته بندی محورها و تطبیق آن ها با چارچوب های نظری معتبر استخراج شدند. یافته ها نشان داد که کتاب، با استفاده از فعالیت های تعاملی نظیر ایفای نقش، بحث گروهی و سناریوهای واقعی، فرصت مناسبی برای پرورش مهارت های اجتماعی–عاطفی فراهم می کند. این شیوه با نتایج پژوهش های معتبر همسو است که آموزش مبتنی بر تجربه را عامل تقویت خودآگاهی، خودمدیریتی و تعامل اجتماعی می دانند. با این حال، برخی حوزه ها مانند آموزش پشتکار و مقاومت در برابر فشار همسالان نیازمند تقویت و ارائه فعالیت های عملی بیشتر هستند. همچنین، نقش معلم در اجرای موفق این برنامه کلیدی ارزیابی شد؛ ویژگی های شخصیتی و مهارت های ارتباطی معلمان، میزان وفاداری به برنامه و توانایی ایجاد محیط امن آموزشی از مهم ترین عوامل موفقیت به شمار می آیند. نتیجه گیری ها حاکی از آن است که چنین برنامه هایی در صورت بومی سازی و پشتیبانی نهادی، می توانند علاوه بر ارتقای سلامت روان و سازگاری اجتماعی دانش آموزان، به بهبود عملکرد تحصیلی و تقویت سرمایه اجتماعی کشور منجر شوند. پیشنهاد می شود برای اجرای گسترده، چارچوب سیاستی ملی، بسته های آموزشی معلمان، ابزارهای ارزیابی مستمر و مشارکت فعال والدین طراحی و عملیاتی شود.

کلیدواژه ها:

مهارت های اجتماعی–عاطفی ، آموزش ابتدایی ، مسئولیت پذیری ، همدلی ، حل تعارض ، شهروندی