تاثیر کاربرد ساخته های آهنی در پیش رفت تکنولوژی و تحولات اجتماعی و اقتصادی جوامع عصر آهن پایانی (با تاکید بر غرب و شمال غرب ایران)

فن تولید آهن در اواسط هزاره دوم ق.م و توسط اقوام هیتیت که در این تاریخ در مناطق مرکزی ترکیه امروزی دولت مقتدری تاسیس کرده بودند، شکل گرفت. با فروپاشی این دولت، در حدود سال ۱۲۰۰ق.م فن تولید آهن به مناطق مجاور و از جمله ایران گسترش یافت و چندی نگذشت که در این مناطق از آهن برای ساخت ابزار مختلف، جنگ افزار، تزیینات شخصی و موارد دیگر استفاده شد. در ایران، اولین ساخته های آهنی به تعداد محدود، در میان بقایای عصر آهن I (۱۲۰۰- ۱۴۵۰ق.م) ظاهر شدند؛ اما این ساخته ها در عصر آهن II گسترش بسیاری پیدا کردند. در نیمه اول هزاره اول ق.م استفاده گسترده از آهن برای ساخت ابزارهای مختلف به پیش رفت سریع و گسترده تکنولوژیکی منجر شد و آن هم به تحولات گسترده در ساختارهای مختلف اقتصادی (رشد تولید و افزایش ثروت، پیش رفت فنون و حرفه ها و...)، فرهنگی (تغییرات گسترده در نظام های فرهنگی و...) و سیاسی (تشکیل امپراتوری ها و ارتش های قدرتمند و گسترش نظام های حاکمیتی) انجامید. تاثیر کاربرد ابزارهای آهنی در پیش رفت تکنولوژیکی جوامع عصر آهن پایانی و تحولات گسترده ناشی از آن که در قالب نظریه مطرح شده، هدف اصلی این مقاله است.

کلیدواژه ها:

Iron age ، Iron production technology ، Technological progress ، Cultural development ، Axial period ، واژه های کلیدی: عصر آهن ، پیدایش تولید آهن ، پیش رفت تکنولوژیکی ، دوره محوری