تحلیل کاربرد آرایه های ادبی در متون آموزشی فارسی عمومی

درس «فارسی عمومی» در دانشگاه ها، به عنوان یکی از آخرین فرصت های مواجهه نظام مند دانشجویان با ادبیات، نقشی حیاتی در ارتقای سواد ادبی و فرهنگی آنان ایفا می کند. این مقاله با هدف تحلیل کارکردهای شناختی، عاطفی و آموزشی آرایه های ادبی در متون منتخب این درس تدوین شده است. رویکرد سنتی، اغلب آرایه ها را به مثابه تزیینات کلامی معرفی می کند که باید صرفا شناسایی و نام گذاری شوند. این پژوهش، در مقابل، با اتکا به روش شناسی مروری و توصیفی-تحلیلی، استدلال می کند که آرایه های ادبی ابزارهای قدرتمند شناختی برای تسهیل یادگیری، تعمیق درک مفاهیم انتزاعی، افزایش جذابیت متن و تقویت حافظه هستند. یافته ها نشان می دهد که آرایه هایی چون استعاره و تشبیه به مفهوم سازی و عینی سازی، تشخیص به ایجاد پیوند عاطفی، و عناصر موسیقی کلام به افزایش ماندگاری متن در ذهن کمک می کنند. با این حال، کاربست این ظرفیت ها در متون و شیوه های آموزشی فعلی اغلب غیرنظام مند و فاقد هدف گذاری آموزشی مشخص است. این مقاله در نهایت نتیجه می گیرد که تغییر نگرش از «آرایه شناسی» به «آرایه کاربردی» و طراحی تمرین ها و متون آموزشی بر اساس کارکردهای زیبایی شناختی زبان، می تواند به تحولی بنیادین در کیفیت و اثربخشی درس فارسی عمومی منجر شود.

کلیدواژه ها:

آرایه های ادبی ، فارسی عمومی ، متون آموزشی ، زیبایی شناسی زبان ، کارکرد شناختی.