بررسی ارتباط میان فعالیت بدنی و عملکرد اجرایی مغز در نوجوانان

فعالیت بدنی به عنوان یکی از عوامل کلیدی در ارتقای سلامت جسمی و روانی، نقش مهمی در رشد و تکامل عملکردهای شناختی نوجوانان ایفا می کند. دوره نوجوانی با تغییرات سریع عصبی، هورمونی و شناختی همراه است که آن را به مرحله ای حساس برای شکل گیری و بهبود مهارت های اجرایی مغز، همچون توجه، حافظه کاری، انعطاف پذیری شناختی و کنترل بازداری، تبدیل می کند. شواهد پژوهشی نشان می دهد که تمرینات هوازی منظم، از طریق بهبود جریان خون مغزی، افزایش ترشح فاکتورهای نوروتروفیک و تقویت ارتباطات نورونی، می تواند ساختار و کارکرد قشر پیش پیشانی را بهبود بخشد. این اثرات نه تنها در ارتقای عملکرد تحصیلی موثر هستند، بلکه به بهبود مهارت های اجتماعی و تنظیم هیجانات نیز کمک می کنند. بررسی رابطه میان شدت، نوع و مدت فعالیت بدنی با عملکردهای اجرایی می تواند به ارائه راهکارهای آموزشی و برنامه های ورزشی هدفمند برای مدارس و مراکز تربیتی منجر شود.یافته های اخیر نشان می دهند که حتی سطوح متوسط فعالیت بدنی، مانند پیاده روی تند یا بازی های فعال، قادر است به شکل معنی داری عملکرد اجرایی مغز نوجوانان را بهبود بخشد. مکانیسم های این اثر شامل افزایش اکسیژن رسانی به مناطق کلیدی مغز، کاهش استرس اکسیداتیو و ارتقای سلامت شبکه های عصبی است. همچنین، مشارکت در فعالیت های گروهی ورزشی می تواند از طریق تعاملات اجتماعی و چالش های شناختی ضمنی، مهارت های تصمیم گیری و برنامه ریزی را تقویت کند. در مقابل، کم تحرکی طولانی مدت و سبک زندگی نشسته، با کاهش ظرفیت شناختی و افزایش خطر اختلالات خلقی مرتبط دانسته شده است. این پژوهش بر ضرورت طراحی مداخلات مبتنی بر فعالیت بدنی در سنین نوجوانی تاکید دارد، تا از طریق بهینه سازی عملکرد اجرایی مغز، زمینه ساز موفقیت تحصیلی، بهزیستی روانی و پیشگیری از مشکلات شناختی در بزرگسالی شود.

کلیدواژه ها:

ارتابط ، فعالیت بدنی ، عملکرد اجرایی ، مغز ، نوجوانان