تحلیل تاثیر آموزش های میان رشته ای بر بهبود درک عملی و نظری دانش آموزان در مدارس مهارت محور

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل تاثیر آموزش های میان رشته ای بر ارتقای سطح درک عملی و نظری دانش آموزان در مدارس مهارت محور است؛ مدارسی که ماموریت آن ها تربیت نیروی انسانی توانمند، خلاق و متناسب با نیازهای واقعی بازار کار است. آموزش میان رشته ای به عنوان رویکردی نوین در نظام تعلیم و تربیت، تلاش دارد مرزهای سنتی میان دروس و حوزه های دانشی را بردارد و دانش آموزان را درگیر فرایند یادگیری ای کند که در آن، دانش نظری با مهارت های عملی به صورت هم زمان و یکپارچه توسعه یابد. این پژوهش بر این فرض استوار است که پیوند میان دانش نظری و کاربردهای عملی، از طریق پروژه ها و فعالیت های میان رشته ای، نه تنها فهم عمیق تری از مفاهیم علمی ایجاد می کند، بلکه انگیزه یادگیری را نیز تقویت کرده و به پرورش مهارت های حل مسئله، تفکر انتقادی و خلاقیت منجر می شود.روش تحقیق این مطالعه، از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه های دوم و سوم متوسطه مدارس مهارت محور در رشته های گوناگون فنی و حرفه ای و کاردانش بوده و نمونه پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده است. ابزارهای جمع آوری داده شامل پرسشنامه سنجش درک نظری، آزمون عملکرد عملی، و چک لیست ارزیابی مهارت های میان رشته ای بوده که روایی و پایایی آن ها از طریق نظر خبرگان و آزمون آلفای کرونباخ تایید گردیده است. برنامه آموزشی طراحی شده برای گروه آزمایش شامل بسته های یادگیری میان رشته ای بود که محتوای آن از ترکیب مباحث نظری دروس مختلف (ریاضی، علوم، فناوری، هنر و مهارت های فنی) با فعالیت های پروژه محور و موقعیت های واقعی شغلی شکل گرفت. این برنامه طی یک نیم سال تحصیلی اجرا گردید و در هر جلسه تلاش شد دانش آموزان با همکاری گروهی، مباحث علمی را به پروژه های عملی و کاربردی مرتبط سازند.یافته های پژوهش نشان داد که دانش آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، پیشرفت معناداری هم در آزمون های سنجش درک نظری و هم در ارزیابی مهارت های عملی داشتند. تحلیل آماری داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس (ANCOVA) حاکی از آن بود که آموزش میان رشته ای توانسته است به طور هم زمان بر دو بعد یادگیری اثر مثبت بگذارد. افزون بر این، مشاهدات کیفی و مصاحبه های انجام شده با معلمان و دانش آموزان نشان داد که این شیوه آموزشی موجب افزایش علاقه و درگیری فعال دانش آموزان در فرآیند یادگیری شده و احساس معنا و ارتباط با محتوای آموزشی را در آنان تقویت کرده است. به ویژه، پیوند دادن مباحث نظری به موقعیت های واقعی زندگی و محیط کار، باعث شده دانش آموزان ارزش عملی آنچه می آموزند را به خوبی درک کنند و انگیزه بیشتری برای تعمیق یادگیری داشته باشند.نتایج این مطالعه بیانگر آن است که رویکرد میان رشته ای، می تواند به عنوان راهبردی اثربخش در مدارس مهارت محور مورد استفاده قرار گیرد و با تلفیق دانش نظری و مهارت های عملی، بستری مناسب برای پرورش نسل آینده ای توانمند و آماده ورود به عرصه های شغلی و اجتماعی فراهم آورد. پیشنهاد می شود سیاست گذاران آموزشی، طراحان برنامه درسی و معلمان، با بازنگری در ساختار دروس و شیوه های تدریس، زمینه اجرای گسترده تر آموزش های میان رشته ای را در نظام آموزشی کشور فراهم کنند.

کلیدواژه ها:

آموزش میان رشته ای ، مدارس مهارت محور ، درک عملی ، درک نظری ، آموزش پروژه محور ، یادگیری تلفیقی ، مهارت آموزی.