بررسی ارتباط بین هوش هیجانی معلم و ایجاد محیط یادگیری مثبت در کلاس

در سال های اخیر، نقش عوامل عاطفی و روان شناختی در کیفیت فرایند آموزش بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهم ترین این عوامل، هوش هیجانی معلم است که شامل توانایی شناخت، درک، و مدیریت هیجانات خود و دیگران می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سطح هوش هیجانی معلمان و توانایی آن ها در ایجاد محیط یادگیری مثبت در کلاس انجام شد. جامعه آماری شامل معلمان مقطع ابتدایی و متوسطه اول بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی بار-آن و پرسشنامه ارزیابی محیط یادگیری مثبت (بر اساس شاخص های تعامل سازنده، حمایت هیجانی، و مدیریت مثبت کلاس) بودند. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مولفه های هوش هیجانی (خودآگاهی هیجانی، خودکنترلی، همدلی و مهارت های اجتماعی) و میزان ایجاد محیط یادگیری مثبت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (p<۰.۰۱). به ویژه، مهارت های همدلی و خودکنترلی بیشترین سهم را در پیش بینی جو مثبت کلاس ایفا کردند. همچنین، معلمانی که از راهبردهای مدیریت هیجانات به طور موثر استفاده می کردند، تعاملات مثبت تری با دانش آموزان برقرار کرده و انگیزش و مشارکت یادگیرندگان را تقویت می کردند. این یافته ها بیانگر آن است که ارتقای هوش هیجانی معلمان می تواند به بهبود فضای آموزشی، کاهش تنش ها و افزایش احساس امنیت و اعتماد در کلاس منجر شود. بنابراین، پیشنهاد می شود دوره های ضمن خدمت و کارگاه های آموزشی ویژه برای تقویت مهارت های هیجانی-اجتماعی معلمان طراحی و اجرا گردد تا زمینه برای ایجاد محیط یادگیری مثبت و اثربخش فراهم شود.

کلیدواژه ها:

هوش هیجانی ، محیط یادگیری مثبت ، خودآگاهی هیجانی ، همدلی ، مدیریت کلاس ، تعامل معلم و دانش آموز