نقش سواد چند لایه (چند رسانه ای دیجیتال زیست محیطی) تربیت شهروند مسئول در قرن ۲۱

در بستر پویای عصر دیجیتال، همگرایی سواد دیجیتال، رسانه ای و زیست محیطی در قالب مفهوم «چندسوادگی » به عنوان یکی از شایستگی های کلیدی برای پرورش شهروندان مسئول در قرن بیست ویکم اهمیت فزاینده ای یافته است. این مرور روایتی با تمرکز بر بعد زیست محیطی چندسوادگی، به تحلیل و ترکیب مبانی نظری، کار کردهای آموزشی و ابعاد سیاست گذاری آن می پردازد. یافته ها نشان می دهد که چندسوادگی، با ادغام توانمندی های دیجیتال، تفکر انتقادی و آگاهی زیست محیطی، زمینه ساز توانمند سازی افراد برای مشارکت موثر در مواجهه با چالش های پیچیده اجتماعی و محیطی است. برنامه های آموزشی که سواد چندلایه دیجیتال–زیست محیطی را در ساختار خود ادغام میکنند، قادرند به ارتقای مشارکت مدنی، تعهد اخلاقی و رفتارهای پایدار کمک کنند؛ به ویژه از طریق ابزارهایی نظیر پلتفرم های علم شهروندی، روایت گری چندرسانه ای و یادگیری پروژه محور. این مرور همچنین به شناسایی خلاهای موجود پرداخته است، از جمله غلبه مطالعات نظری بر پژوهش های تجربی، کمبود ارزیابی های بلند مدت، محدودیت تنوع فرهنگی و جغرافیایی، و ضرورت طراحی چارچوب های عدالت محور متناسب با بسترهای محلی. پیشرفت فناوری های نوظهور مانند هوش مصنوعی و رسانه های تعاملی غوطه ور، فرصت های نوینی برای یادگیری عمیق و فراگیر فراهم می آورد، هرچند ملاحظات اخلاقی و چالش های دسترسی را نیز برجسته می سازد. بر این اساس، نتایج بر لزوم تدوین برنامه های درسی جامع و میان رشته ای، همراه با پشتیبانی سیاستی مناسب، تاکید دارد تا ظرفیت کامل چندسوادگی در تربیت شهروندان فعال، آگاه و متعهد به حفاظت از محیط زیست محقق شود. پرداختن به این خلاها می تواند جایگاه چندسوادگی را به عنوان محرکی راهبردی برای تحقق توسعه پایدار و تقویت مشارکت دموکراتیک در جهانی به هم پیوسته و بحران خیز تثبیت کند

کلیدواژه ها:

آموزش پایدار ، علم شهروندی ، تفکر انتقادی ، چندسوادگی ، سواد زیست محیطی دیجیتال ، شهروندی مسئول