شیوه جنگل شناسی تک گزینی:: گذشته، تجربه های جهانی و چشم اندازهای ایران

شیوه جنگل شناسی گزینشی به عنوان یکی از رویکردهای کلیدی مدیریت نزدیک به طبیعت، در قرن نوزدهم اروپا با هدف حفظ ساختار ناهمسالی و تنوع گونه ای جنگل ها شکل گرفت و پس از دوره ای افول، در دهه های اخیر مجددا مورد توجه قرار گرفته است. این شیوه با انتخاب و برداشت انفرادی درختان براساس معیارهایی همچون اندازه، کیفیت و ارزش زیستگاهی، ضمن تامین تولید چوب، امکان پایداری اکولوژیکی و زادآوری طبیعی را فراهم می سازد. تجربه های جهانی نشان می دهد که اجرای موفق این روش، به ویژه در جنگل های طبیعی و ناهمسال اروپای مرکزی، به حفظ تنوع زیستی، ساختار پیچیده و کارکردهای چندگانه جنگل کمک کرده است. در ایران، به ویژه جنگل های هیرکانی که از غنی ترین و کهن ترین بوم سازگان های جنگلی جهان هستند، امکان سنجی به کارگیری این شیوه در پرتو شرایط اکولوژیکی، اجتماعی و مدیریتی اهمیت یافته است. یافته ها حاکی از آن است که با وجود چالش هایی نظیر فشار بهره برداری، کمبود نیروی متخصص و ضرورت بومی سازی، شیوه تک گزینی می تواند در قالب اصلاح شده، به عنوان گزینه ای برای مدیریت پایدار برخی رویشگاه های ایران مطرح باشد. در پایان، بر لزوم پژوهش های تکمیلی و تدوین دستورالعمل های بومی برای اجرای عملی این شیوه تاکید شده است.

کلیدواژه ها:

مدیریت نزدیک به طبیعت ، جنگل های ناهمسالی ، پایداری جنگل ، جنگل های هیرکانی ، بومی سازی شیوه های جنگل داری