تبیین پیامدهای تکنولوژی مدرن از منظر اخلاق فلسفی

تکنولوژی مدرن، در عین فراهم آوردن امکانات فراوان برای انسان، پیامدهای منفی و ویرانگری نیز داشته است که اندیشمندان فراوانی به آن پرداخته اند. در این میان، علت یابی و تبیین چرایی این پیامدها و نیز چگونگی ارتباط میان این علل و پیامدها، به صورت مبسوط بحث نشده است. پژوهش حاضر تالش دارد تا در چارچوب رویکرد اخلاق فلسفی، با روش تحلیلی و عقلی و نیز استناد به دیدگاه نظریه پردازان تکنولوژی، به این بعد از پیامدها بپردازد. براساس یافته های پژوهش، تکنولوژی، محصول کنش انسانی است که از منظر اخلاق فلسفی، ماهیت آن براساس نسبت درونی قوای سه گانه نفس (عقل، شهوت، غضب) تعیین می شود. شناختهای نظری کالن در نسبت این قوا و حاکمیت هر یک از آنها، نقش بنیادی دارند و به عنوان ارزش های عام، شکل دهنده اهداف و معنای کنش و پدیده های انسانی نیز بوده و لوازم و پیامدهای خاصی را در جهان انسانی به همراه دارند. بر این اساس، تکنولوژی مدرن، برمبنای ارزش ها و معانی دنیاگرایانه و حاکمیت شهوت و غضب بر عقل شکل گرفته است و پیامدهای ناگوار آن نیز ناشی از همین مساله است. حاکمیت شهوت و غضب، به نابودی زیبایی های اخلاقی و انسانیت انسان، سیریناپذیری و سلطه جویی وی بر دیگران، تعطیلی قوه تعقل و وارونگی شناختی، اسارت عقل و تمام وجود انسان تحت حیوانیت، تردید، سیالن و بیهویتی و در نهایت نیز با شکل دهی سیرتی حیوانی، به رنج وصفناپذیر و حتی هالکت انسان می انجامد. تکنولوژی مبتنی بر چنین بنیادی نیز این پیامدها را در سطح کالن اجتماعی پدید آورده است. این پدیده، به نابودی ارزش های انسانی و اخلاقی، سلطه انسان بر طبیعت، انسان و جامعه، امکان زدایی تعقل نظری و تغییر ادراک ات، اندیشه و طرز فکر افراد، سیالن و بیهویتی دائمی و اسارت فرهنگ و انسان تحت ال زامات تکنولوژی انجامیده و در نهایت نیز با شکل دهی جهان زیست افراد، به عنوان محرک بیرونی حرکت جوهری نفوس انسانی، بستر شکل گیری هویت ثانویه ناسازگار با فطرت و هویت اصیل انسانی در افراد و در نتیجه، ناخرسندی و احساس فروپاشیدگی روانی افراد می شود.

کلیدواژه ها:

تکنولوژی مدرن ، اخلاق فلسفی ، پیامدها ، هویت