مقایسه تطبیقی دیدگاه حکمت متعالیه و نظریه بیگ بنگ درباره نحوه آفرینش

مسئله آفرینش و خلقت عالم هستی یکی از چالشهای فلاسفه، متکلمان و دانشمندان فیزیک در همه اعصار بوده است. هدف این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی تنظیم شده است، تحلیل، تطبیق و بررسی دیدگاه ملاصدرا و طرفداران نظریه مه بانگ درباره خلقت و آفرینش عالم است. در این مقاله روشن می شود که مفاهیم «هیچ» و «خال» مورد نظر در نظریه مه بانگ درباره خلقت جهان، با مفهوم خال در حکمت متعالیه بسیار متفاوت است و به معنای نیستی محض نیست. ملاصدرا با التفات به آموزه های دینی و بر اساس مبانی عقلی خویش، همچون اصالت وجود و حرکت جوهری، ضمن پذیرش خلق از عدم، به اثبات عقالنی حدوث زمانی عالم (به معنای خاص) می پردازد. به اعتقاد ایشان، فیض الهی چنان مستمر و غیر منفک از خداوند است که تصور آغازی برای خلقت در زمان حقیقی یا زمان موهوم رفع می گردد. این در حالی است که بر مبنای نظریه مه بانگ جهان در اثر انفجار توده انرژی و به طور تصادفی ایجاد شده است. در این مقاله ضمن بررسی دو دیدگاه مه بانگ و ملاصدرا درباره خلقت عالم هستی، به تطبیق و بررسی مبانی معرفت شناختی و هستی شناختی ملاصدرا و طرفداران نظریه مه بانگ در چگونگی آفرینش پرداخته شده است تا در سایه آن، وجوه اشتراک و اختالف آراء و تفوق یکی بر دیگری روشن شود.

کلیدواژه ها:

ملاصدرا ، نظریه مه بانگ ، خلق ، انفجار بزرگ ، خال ، زمان ، حرکت جوهری