بررسی عوامل موثر در طراحی مرکز نگهداری کودکان بی سرپرست و بدسرپرست

کودکی به عنوان بخش مهمی از دوران زندگی انسان می باشد و تاثیرات قابل توجهی را در رشد شخصیت و عملکرد زندگی فرد در سنین مختلف دارد. لذا برای آنکه از مشکلات احتمالی فرد در آینده جلوگیری به عمل آید، آموزش، تربیت و نگهداری کودک می بایست اقدامات ویژه ای صورت گیرد. کودکان بی سرپرست و کودکان بدسرپرست به دلیل شرایط ویژه ای که دارند، در معرض آسیب های بسیاری در مراحل رشد خود هستند. یکی از آسیب های مهم این دوران، طرحواره رهاشدگی است که خود در ادامه شامل ایجاد طرحواره ها و مشکلات شخصیتی دیگر می گردد. به عبارتی اولین حسی که در این کودکان به وجود می آید حس رهاشدگی، بی ارزشی و طردشدگی می باشد، و متعاقبا کودک به دلیل عدم تعلق به یک خانواده، یا خانواده ای مناسب، نسبت به دنیای پیرامون خویش احساس ناامنی می کند. لذا اولین گام در جهت کاهش این حس در کودکانی با این شرایط؛ ایجاد احساس تعلق خاطر به مکانی است که در آن در حال رشد هستند. به عبارتی می بایست این بناها را به گونه ای طراحی نمود که کودک احساس تعلق داشتن به یک محیط با ماهیت خانه ای که همیشه از داشتن آن محروم بوده است، برایش تداعی گردد. هدف از انجام این پژوهش؛ تعدیل طرحواره رهاشدگی کودکان بی سرپرست و بدسرپرست با رویکرد افزایش حس تعلق خاطر به مکان در مراکز نگهداری آنها می باشد. این پژوهش به روش نظری صورت پذیرفته و مبانی نظری تحقیق برگرفته از بررسی پژوهش های پیشین؛ در قالب مطالب نگاشته شده در کتب روانشناسی و مقالات این حوزه می باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که؛ دلبستگی به این مکان ها در کودکان؛ از طریق ویژگی های فیزیکی و کالبدی مکان در آیتم های مورد بررسی پژوهش همچون؛ هندسه بنا، نورگیری و تهویه فضاها، نوع طراحی فضاهای داخلی، طراحی سایت و محوطه، مولفه ایمنی و رنگ و تاثیر روانشناختی آن در فضا) امکان پذیر است. در ادامه پژوهش حاضر به ارائه راهکارهای معمارانه در جهت افزایش حس تعلق خاطر در این مکان ها متناسب با آیتم های گفته شده پرداخته است.

کلیدواژه ها:

کودکان بی سرپرست ، کودکان بدسرپرست ، حس تعلق خاطر به مکان ، دلبستگی به مکان ، طرحواره رهاشدگی ، تلههای روانشناختی